„Ogólnopolski Strajk Kobiet” wyróżniony Nagrodą EKES-u dla Społeczeństwa Obywatelskiego za wzmacnianie pozycji kobiet

Inicjatywa z Polski podzieli się drugim miejscem z trzema innymi kandydatami. Tymczasem zwycięską organizacją w 2019 r. jest włoskie stowarzyszenie „Kobieca Toponimia” za podejmowanie kwestii równości kobiet i mężczyzn.

Ruch „Ogólnopolski Strajk Kobiet” otrzymał 12 grudnia 2019 r. Nagrodę EKES-u dla Społeczeństwa Obywatelskiego za dążenie do wzmocnienia pozycji zwykłych kobiet, które w małych i średnich miastach walczą o zmianę w polskim społeczeństwie, ale często pozostają niewidoczne i ignorowane.

Organizacja ta zajęła drugie miejsce w konkursie EKES-u i zdobyła nagrodę wysokości 9 tys. EUR. Tę samą kwotę, niezależnie od klasyfikacji, przyznano trzem innym zwycięskim projektom – z Bułgarii, Finlandii i Belgii. Pierwsze miejsce i 14 tys. EUR zdobyła włoska organizacja „Kobieca Toponimia”.

„Ogólnopolski Strajk Kobiet” jest najliczniejszym ruchem kobiet w historii Polski. Trafił on na czołówki światowych gazet w 2016 r., kiedy to kobiety wyszły na ulice 150 polskich miast, by zaprotestować przeciwko ograniczaniu ich praw. Od tego czasu ruch zorganizował ponad 1500 protestów, marszy i demonstracji, podczas których domagano się przestrzegania praw kobiet, niezawisłości sądów oraz podstawowych wartości i swobód, a także potępiano odradzające się nastroje neofaszystowskie, wykorzystywanie dzieci przez duchownych, a następnie krycie winnych przez Kościół.

Okazało się, że większość protestów w „Czarny Poniedziałek” odbyła się w małych i średnich miastach, zaś 80% organizatorek to debiutantki, które jednak szybko stały się filarem masowego ruchu obywatelskiego. Aż 450 z nich realizuje się teraz w roli liderek i aktywistek w swoich miejscowościach. Dla nich Ogólnopolski Strajk Kobiet nie jest sztywną strukturą odgórnego zarządzania, lecz stanowi raczej punkt pomocy i centrum wsparcia działalności.

Uroczyste wręczenie nagród odbyło się 12 grudnia przy okazji sesji plenarnej EKES-u w Brukseli. Marta Lempart, założycielka Strajku, powiedziała przy odbiorze wyróżnienia: Jesteśmy wojowniczkami o wolność! Reprezentujemy kobiety z różnych miast, o różnej wielkości. Po strajku "Czarny poniedziałek" postanowiliśmy kontynuować naszą działalność  i teraz walczymy o ludzi wykluczonych, walczymy o prawa reprodukcyjne i państwo świeckie. Walczymy o wzmocnienie pozycji kobiet. Walczymy o prawa człowieka dla wszystkich, a także o Polskę wolną od faszyzmu i pozostającą w UE. Proszę pamiętać, że walczymy o wolność, ponieważ wolność jest jak miłość, jest wieczna.

Pierwsza nagroda w tym roku trafiła do włoskiego stowarzyszenia Kobieca Toponimia. Uznano w ten sposób pionierski projekt podkreślający udział kobiet w życiu społecznym i historii – udział, który zbyt często w sferze publicznej pozostaje niedostrzeżony i niedoceniany. Stowarzyszenie zabiega o to, by imiona i nazwiska kobiet trafiały na mapy małych i dużych miast, gdyż uważa, że toponimia – dziedzina badająca nazwy miejsc – wymownie pokazuje, jak społeczeństwo docenia zasługi swoich członków i członkiń. Badanie „Kobiecej Toponimii” wykazało, że we Włoszech zaledwie 7,8% ulic nazwano na cześć kobiet, a większość z tych nazw ma genezę religijną.

Na trzecim miejscu znalazł się bułgarski projekt Bajka. Jest on realizowany przez stowarzyszenie Naja i za pomocą motywów z klasycznych bajek rozprawia się ze stereotypowym postrzeganiem dziewcząt i chłopców. Stereotypy te wciąż od najmłodszych lat kształtują światopogląd dzieci i ograniczają ich możliwości i wybory w przyszłości.

Czwarte miejsce zajął „Kod Kobiet”, czyli #mimmitkoodaa, program stworzony przez Fińskie Stowarzyszenie Oprogramowania i E-biznesu, aby obalić mit, że każdy programista z założenia jest mężczyzną. Program zachęca kobiety do szukania pracy w branży informatycznej oraz do ubiegania się o lepsze płace i perspektywy zawodowe.

Z kolei piąte miejsce przypadło belgijskiej inicjatywie The Brussels Binder, która tworzy bazę ekspertek w różnych dziedzinach polityki. Bazę danych prowadzi grupa wolontariuszek, które domagają się lepszej reprezentacji kobiet w europejskich debatach politycznych i – co za tym idzie – lepszego uwzględnienia potrzeb i punktu widzenia kobiet w przepisach i strategiach politycznych UE. Celem inicjatywy jest udostępnienie szerokiego grona specjalistek, które umożliwią większą różnorodność płci w panelach i mediach, w Brukseli i w całej UE.

Wręczając nagrody, przewodniczący EKES-u Luca Jahier powiedział: Chcę podziękować za niezwykłe i ubogacające zgłoszenia – nie tylko zwycięzcom, ale wszystkim organizacjom, które uczestniczyły w tegorocznym konkursie. Ich projekty pokazują, że Europa jest gotowa, by uczynić społeczeństwo prawdziwie równym dla kobiet i mężczyzn. Organizacje te piętnują nierówności i stereotypy związane z płcią. Walczą z dyskryminacją, która uniemożliwia dziewczynkom rozwijanie ich naturalnych talentów i wpływa na wybory zawodowe kobiet, nieraz kosztem ich niewykorzystanego potencjału. Dzięki takim projektom to się powoli zmienia. Coraz częściej krytykuje się wykluczanie kobiet z życia publicznego i niedopuszczanie ich do pełnienia znaczących funkcji, a stereotypy o roli kobiet trafiają do lamusa.

Wiceprzewodnicząca EKES-u ds. komunikacji Isabel Caño Aguilar stwierdziła: Cieszę się, że tegoroczna nagroda EKES-u dla społeczeństwa obywatelskiego poświęcona jest wzmocnieniu pozycji kobiet. Zgłoszone projekty świadczą, że ta walka jest ważna. Rozpoczyna się ona już od edukowania małych dzieci i kształtowania wyobrażeń, które pośrednio codziennie na nas oddziałują – na przykład kiedy spacerujemy ulicą lub słuchamy wykładu. Te projekty walczą z segregacją horyzontalną na rynku pracy w sektorach zdominowanych przez mężczyzn, takich jak IT. Walczą przeciwko nierównościom na tak podświadomym poziomie, jak zmiana nazw ulic, lub przeciwnie – są głośne, tak jak kobiety w Polsce, protestujące w swych rodzinnych miejscowościach.

Tegoroczny temat „Więcej kobiet w europejskim społeczeństwie i gospodarce” przyciągnął 177 kandydatów, co stanowi drugą co do wielkości liczbę zgłoszeń w 11-letniej historii nagrody, tuż za tematem migracji w 2016 r. Zgłoszenia pochodzą z aż 27 państw członkowskich, co świadczy o tym, że i społeczeństwo, i jego organizacje autentycznie chcą położyć kres odmiennemu traktowaniu kobiet i mężczyzn, które wciąż jeszcze ma miejsce w Europie.

Nagrodę dla Społeczeństwa Obywatelskiego przyznaje się za „wybitne osiągnięcia z zakresu inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego”. Każdego roku nagroda poświęcona jest innemu aspektowi działań EKES-u. Tematem nagrody w 2018 r. były europejskie wartości, tożsamość i dziedzictwo kulturowe jako sposób na wzajemne przybliżenie Europejczyków.

Więcej szczegółów na temat tegorocznej Nagrody dla Społeczeństwa Obywatelskiego można znaleźć tutaj: Film na temat nagrodzonych projektów można obejrzeć tutaj.

Work organisation