EKES info

EKES otrzymał 148 zgłoszeń w konkursie o Nagrodę dla Społeczeństwa Obywatelskiego, która w tym roku zostanie przyznana za innowacyjne inicjatywy promujące tożsamość, wartości europejskie i dziedzictwo kulturowe w Europie.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES), głos zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego na poziomie UE, w czerwcu rozpoczął przyjmowanie zgłoszeń kandydatów do nagrody wynoszącej 50 tys. EUR. Do 7 września napływały zgłoszenia od kandydatów z 27 państw członkowskich UE, co pokazuje, że zainteresowanie społeczeństwa obywatelskiego nagrodą wzrosło od 2017 r., kiedy reprezentowane było tylko 20 państw.

Największa liczba projektów w 2018 r. – 24 – pochodzi z Włoch. Zgłoszono także po 13 projektów z Niemiec i Belgii oraz 11 z Grecji.

Zgłoszenia będą oceniane przez panel 10 ekspertów. Oczekuje się, że zwycięzcy zostaną wyłonieni pod koniec listopada. Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 13 grudnia 2018 r. na sesji plenarnej EKES-u w Brukseli.

Nagrody zostaną przyznane maksymalnie pięciu laureatom.

O Nagrodę EKES-u dla Społeczeństwa Obywatelskiego mogą ubiegać się wszystkie organizacje społeczeństwa obywatelskiego oficjalnie zarejestrowane w Unii Europejskiej, które działają na szczeblu lokalnym, krajowym, regionalnym lub europejskim. W konkursie mogą wziąć udział również osoby fizyczne.

Nagroda, przyznawana już po raz dziesiąty, ma doceniać i wspierać konkretne inicjatywy i dokonania organizacji lub osób indywidualnych, które wniosły znaczący wkład w promowanie wspólnych wartości, spójności i integracji europejskiej.

Więcej informacji można znaleźć na naszej stronie poświęconej Nagrodzie EKES-u dla Społeczeństwa Obywatelskiego 2018. (ll)

Podczas debaty plenarnej we wrześniu na temat wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 z udziałem Günthera Oettingera (komisarza do spraw budżetu i zasobów ludzkich) EKES, zgodnie ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego, zaapelował o ambitny budżet wynoszący przynajmniej 1,3% DNB. Tak wysoki budżet zapewni UE narzędzia, by sprostać obecnym i przyszłym wyzwaniom. Porozumienie w sprawie solidnego budżetu osiągnięte przed wyborami europejskimi w maju 2019 r. byłoby istotnym przesłaniem politycznym i zagwarantowałoby, że bez opóźnień mogłyby się rozpocząć istotne programy wydatków.

W odniesieniu do propozycji budżetowej Komisji Javier Doz Orrit, sprawozdawca opinii EKES-u w tej sprawie, stwierdził: „Popieramy strukturę i priorytety propozycji, a także środki zmierzające do uproszczenia, elastyczności i synergii, lecz ze względu na stan gospodarki UE dalsze zmniejszenie ilości środków jest niedopuszczalne”.

Günther Oettinger przedstawił argumenty za planowanym cięciem budżetu z 1,16% do 1,11% DNB. Podstawą tej decyzji jest wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE, które spowoduje spadek dochodów, oraz niechęć niektórych państw członkowskich do większego udziału w budżecie. Propozycja Komisji musi być ambitna, lecz zarazem realistyczna, by można było ostatecznie osiągnąć jednogłośne porozumienie.

Członkowie EKES-u stwierdzili, że pod żadnym pozorem nie mogą się zgodzić na ostre cięcia budżetu na politykę spójności lub WPR. Należy przynajmniej utrzymać obecny poziom środków na oba te kierunki polityki.

Komisarz wyraził ubolewanie z powodu cięć budżetu na te programy, lecz uznał je za uzasadnione. Są one konsekwencją zmniejszenia budżetu i wprowadzenia nowych priorytetów politycznych.

W tym względzie EKES popiera wprowadzenie do budżetu nowych zasobów własnych, by zwiększyć dochody. Wyraża jednak ubolewanie, że propozycja Komisji uwzględnia tylko część propozycji Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zasobów Własnych.

Powiązane oświadczenia:

Przewodniczący Luca Jahier

Sprawozdawca Javier Doz Orrit

Propozycje Komisji Europejskiej dotyczące polityki spójności po 2020 r. zawierają wiele pozytywnych aspektów, lecz nie sięgają wystarczająco daleko. Budżet polityki spójności, który jest o 10 % mniejszy od poprzedniego, nie wystarczy do zaspokojenia potrzeb obecnego programu politycznego i środowiska. W związku z wyzwaniami stojącymi przed UE konieczne jest osiągnięcie przed wyborami europejskimi w 2019 r. ostatecznego porozumienia w sprawie budżetu UE na lata 2021–2027.

Tak brzmią niektóre z głównych wniosków z konferencji zorganizowanej ostatnio przez EKES w związku z przygotowaniem kilku opinii w sprawie pakietu środków Komisji na rzecz spójności, który został przedstawiony wraz z propozycjami w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF).

Podczas konferencji podkreślono, że potrzebne jest prawdziwe zaangażowanie na rzecz rozwoju regionalnego i polityki spójności. W kluczowym momencie dla przyszłości UE ambitna polityka może się znacznie przyczynić do pokonania rosnącego eurosceptycyzmu i sprostania innym wyzwaniom politycznym i społeczno-gospodarczym, co jest korzystne dla życia codziennego obywateli i ma wpływ na postrzeganie polityki UE. To przede wszystkim jasna strategia i odpowiednie przepisy budżetowe powinny odzwierciedlać prawdziwe zaangażowanie. By być skuteczne i spełniać oczekiwania obywateli, powinny być dostosowane do sytuacji politycznej. Większość uczestników była zdania, że należy przynajmniej utrzymać przepisy budżetowe z wcześniejszych WRF dotyczące polityki spójności. W tym względzie na szwank narażona jest wiarygodność UE.

Prelegenci zwrócili również uwagę, że niezbędne jest zachowanie poziomu współfinansowania, by zapewnić wszystkim beneficjentom dostępność funduszy.

Opinie EKES-u w sprawie pakietu środków Komisji na rzecz spójności zostaną poddane pod głosowanie na sesji plenarnej we wrześniu i październiku 2018 r. (jk)

Przepaść cyfrowa między kobietami a mężczyznami jest konsekwencją dyskryminacji wobec kobiet, która zaczyna się już we wczesnym dzieciństwie. EKES zaleca podejście wielopoziomowe oraz całościowe strategie dotyczące różnych przyczyn nierówności.

„Główna dziedzina polityki wymagająca interwencji to system edukacji. Musimy stawić czoła stereotypom kulturowym i również językowym, a mamy wszyscy wpływ szczególnie na ten drugi obszar – twierdzi Giulia Barbucci. – Dziewczętom (i chłopcom) należy zaoferować różne wzorce do naśladowania. Mamy XXI wiek i najwyższy czas, żebyśmy zajęli się stereotypami dotyczącymi płci u ich najgłębszych źródeł społecznych i kulturowych”.

Musimy zapewnić wszystkim umiejętności cyfrowe i edukację, a nauczyciele i osoby prowadzące szkolenia muszą znać technologie informatyczne i komunikacyjne.

Należy zwiększać zainteresowanie dziewcząt naukami przyrodniczymi, technologią, inżynierią i matematyką (naukami STEM), na przykład poprzez przedstawianie cyfrowych żeńskich wzorców do naśladowania i postaci kobiet w biznesie, które odniosły sukces, jak również poprzez prezentowanie możliwości sukcesu zawodowego dostępnych dzięki lepszej znajomości przedmiotów STEM. Jest to tym bardziej niezbędne, że rośnie znaczenie kształcenia opartego na technologiach ICT, umiejętności z zakresu przedsiębiorczości oraz przekrojowych, cyfrowych i umiejętności miękkich, takich jak empatia, kreatywność i rozwiązywanie złożonych problemów, które są najczęściej przypisywane kobietom.

Uczenie się przez całe życie jest niezbędne, by zapobiegać wykluczeniu z rynku pracy. Ten element jest szczególnie istotny w przypadku kobiet. Kluczową rolę odgrywają tu partnerzy społeczni. „Partnerzy społeczni ogólnie muszą odgrywać zasadniczą rolę w zagwarantowaniu sprawiedliwych warunków pracy i dostępu do ochrony socjalnej. Jest to również konieczne w odniesieniu do tzw. gospodarki fuch” – stwierdziła Giulia Barbucci. (sma)

Dostęp do ochrony socjalnej jest kluczowym elementem bardziej sprawiedliwego społeczeństwa, jednakże dla wielu ludzi czynnych na rynku pracy w Europie, zwłaszcza dla osób zatrudnionych w ramach nowych form pracy lub działających na własny rachunek, dostęp ten jest coraz mniej adekwatny, ostrzegł Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) w opinii w sprawie wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego zalecenia w sprawie dostępu do ochrony socjalnej

EKES zwrócił się do władz wszystkich szczebli, jak również do zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych w Unii Europejskiej, by razem pracowali na rzecz przywrócenia zrównoważonego rozwoju społecznego „z myślą o szerszym celu, jakim jest stworzenie równych szans w sferze społecznej, tak by każdy miał dostęp do ochrony socjalnej na tych samych zasadach i na porównywalnych warunkach”.

„UE musi wspierać równość obywateli europejskich; istnieje także potrzeba rozmawiania o zrównoważonym rozwoju społecznym naszego społeczeństwa”, oznajmiła na sesji plenarnej sprawozdawczyni opiniiGiulia Barbucci. „Naszym zadaniem jest potwierdzenie europejskiego modelu społecznego i odbudowa zaufania do UE, a tym zwalczanie rozprzestrzeniającego się eurosceptycyzmu. Będzie to miało wpływ na przyszłość UE”.

EKES wezwał państwa członkowskie do poszukiwania rozwiązań, które umożliwiłyby finansowanie systemów zabezpieczenia społecznego w taki sposób, by nie tylko zapewnić ich stabilność, lecz nadać im bardziej inkluzywny charakter, w celu zagwarantowania dostępu do tych systemów osobom działającym w kontekście nowych stosunków pracy oraz pracującym na własny rachunek, jak również najsłabszym grupom społecznym. (ll)

Na sesji plenarnej Komitetu w dniu 20 września organizatorzy europejskiej inicjatywy obywatelskiej (ECI) „Minority SafePack” przedstawili swój wniosek, którego celem jest poprawa ochrony mniejszości narodowych i językowych w Europie.

Zwolennicy tej piątej uwieńczonej sukcesem ECI, których reprezentował Loránt Vincze, podziękowali EKES-owi za to, że jako pierwsza instytucja UE zaoferował tej inicjatywie platformę do dyskusji. 

Inicjatorzy uważają, że prawa mniejszości narodowych i językowych nie zawsze są respektowane i w wielu przypadkach języki i kultury mniejszości są wręcz zagrożone.

W swoim wystąpieniu Loránt Vincze skrytykował także ECI jako instrument, stwierdzając, że jest nadmiernie skomplikowana i droga dla zwykłych obywateli. Jest to od lat główny zarzut EKES-u, co ostatecznie przekonało Komisję, że przegląd tego ważnego instrumentu uczestnictwa obywateli na szczeblu UE jest niezbędny. Przegląd ten jest obecnie przygotowywany. Komisja, Parlament i Rada już rozpoczęły oficjalne konsultacje.

Organizatorzy nie podjęli jeszcze decyzji o momencie oficjalnego przedłożenia inicjatywy Komisji. Loránt Vincze wyjaśnił, że ponieważ nie są związani żadnym terminem, chcieliby najpierw określić, na drodze spotkań z decydentami UE wysokiego szczebla, jaki może być maksymalny wynik inicjatywy.

Przewodniczący EKES-u Luca Jahier, który w trakcie swojej kadencji skupia się między innymi na dziedzictwie kulturowym Europy, uznał duże powodzenie inicjatywy i stwierdził, że jest to dowód na to, iż obywatele europejscy mogą budować przyszłość Europy, pod warunkiem że będą działać razem i przemawiać jednym głosem.

Na sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 20 września europejscy przedstawiciele przedsiębiorców i konsumentów z umiarkowanym entuzjazmem przyjęli zaproponowany przez Komisję nowy ład dla konsumentów. Ustalając swoje stanowisko w sprawie pakietu, Komitet zastanawiał się, czy nowy ład faktycznie jest spełnieniem obietnicy o dostosowaniu prawa konsumenckiego w Europie do ery cyfrowej. Zdaniem EKES-u należało się skupić przede wszystkim na egzekwowaniu istniejących przepisów w zakresie ochrony konsumenta.

EKES wyraził zadowolenie, że Komisja wreszcie pozbyła się wątpliwości dotyczących zbiorowego dochodzenia roszczeń, lecz również żal, że nie poszła dalej w kierunku umożliwienia i udostępnienia działań zbiorowych.

Jednym z niedociągnięć tej propozycji jest fakt, że konsumenci nie mają możliwości przyłączenia się do zbiorowego dochodzenia roszczeń lub wycofania się z niego.

EKES jest przekonany, że Komisja powinna również zająć się kwestią, w jaki sposób finansować organizacje konsumenckie i organizacje społeczeństwa obywatelskiego, których zadaniem jest obrona zbiorowych interesów konsumentów, i że powinna zwrócić się do państw członkowskich z wnioskiem o wspieranie tworzenia funduszy na pokrycie kosztów sporów.

Zdaniem Komitetu Komisja powinna była skupić się na wdrażaniu istniejących przepisów dotyczących bezpieczeństwa produktów, nadzoru rynkowego, nieuczciwych praktyk handlowych i współpracy między Komisją a organami ochrony konsumentów w państwach członkowskich.

EKES docenia niektóre elementy wniosku Komisji. Bardzo pożądaną aktualizacją jest rozszerzenie praw konsumenckich na wszystkie usługi cyfrowe, w tym pozornie bezpłatne usługi cyfrowe, podobnie jak wprowadzenie konkretnych kryteriów dla odstraszających kar, wynoszących co najmniej 4% ich obrotu, dla przedsiębiorstw łamiących przepisy.

Bardzo potrzebne są środki chroniące konsumentów przed zjawiskiem podwójnej jakości produktów, zwłaszcza w przypadku produktów żywnościowych. Dzięki temu konsumenci, z których część czuje się traktowana jak obywatele drugiej kategorii, będą się czuli równi w całej Europie.

Jednak należący do EKES-u przedstawiciele przedsiębiorców i konsumentów przyznali, że nie byli w stanie dojść do porozumienia w kwestiach szczegółowych.

Podczas gdy przedsiębiorcy opowiadają się za uaktualnieniem, uproszczeniem i dostosowaniem informacji udzielanych przed zawarciem umowy, konsumenci uważają, że spowodowałoby to obniżenie poziomu ochrony.

Jeśli chodzi o kwestię prawa konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej online, przedsiębiorstwa – zwłaszcza MŚP – opowiadają się za usunięciem zobowiązania do przyjmowania towarów, które zostały zakupione online i były wykorzystane, a nie jedynie wypróbowane, i do zwrotu kosztów przed sprawdzeniem, czy zwracany towar nie został uszkodzony. Zdaniem konsumentów taka propozycja może skutkować ograniczeniem praw konsumentów, przy jednoczesnym braku przedstawienia wystarczających dowodów powszechnego nadużywania tych praw.

Co do kwestii agresywnych praktyk handlowych, przedsiębiorcy uważają, że umożliwienie państwom członkowskim ograniczenia sprzedaży obwoźnej może zagrażać stygmatyzowaniem całego sektora gospodarki, i chcieliby, żeby podjęte zostały działania ukierunkowane konkretnie na agresywne praktyki. Konsumenci popierają takie środki zastosowane do dokładnie określonych kategorii towarów (produkty farmaceutyczne, broń) ze względów związanych ze zdrowiem i bezpieczeństwem. (dm)

UE musi czuwać nad tym, by rewolucja sztucznej inteligencji nie zagrażała jakości pracy w Europie. W swym przyjętym na sesji plenarnej we wrześniu sprawozdaniu Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Europejski dowodzi, że interakcje pracowników z maszynami trzeba uregulować, tak by ludzie nigdy nie stali się wykonawcami poleceń maszyn.

EKES jest zdania, że zasadnicze znaczenie ma określenie relacji między ludźmi a maszynami, stopnia autonomii maszyn, a także sposobu uzupełniania przez nie pracy człowieka. Wzywa Komisję, by zajęła się tymi kwestiami w przygotowywanych przez siebie etycznych wytycznych.

Z etycznego punktu widzenia jest niedopuszczalne, by sztuczna inteligencja kontrolowała człowieka lub żeby był on postrzegany jako wykonawca poleceń maszyny, która decyduje o tym, jak, kiedy i jakiego rodzaju zadania należy wykonać. Jednakże czasami wydaje się, że doszło już do przekroczenia tej granicy etycznej, stwierdziła sprawozdawczyni Franca Salis Madinier.

W strategii Komisji Europejskiej w dziedzinie sztucznej inteligencji położono duży nacisk na kształcenie, szkolenie i rozwój umiejętności cyfrowych. Strategia ta pomaga w ograniczaniu polaryzacji społecznej, lecz jest jedynie częściowym rozwiązaniem trudnych wyzwań. EKES zwraca uwagę na trzy instrumenty dialogu społecznego, które mogą się przyczynić do zapewnienia akceptowalnej społecznie transformacji:

• sztuczna inteligencja sprzyjająca włączeniu społecznemu, które polega na tym, że pracownicy uczestniczą w praktycznym procesie wprowadzania sztucznej inteligencji w miejscu pracy, tak by zwiększyć jej akceptację;
• antycypowanie zmian za pomocą dialogu społecznego na temat tego, w jaki sposób procesy produkcji zmienią przedsiębiorstwa i sektory;
• restrukturyzacja odpowiedzialna społecznie, gdy plany socjalne stają się nieuniknione i gdy trzeba rozważyć wszystkie możliwe alternatywy dla zwolnienia z pracy.

EKES przestrzega również przed niebezpieczeństwem związanym z zastosowaniem algorytmów do naboru pracowników i zaleca, by wytyczne etyczne Komisji były oparte na zasadach przejrzystości.

Ze względu na to, że zgłaszane są już wypadki wynikające z interakcji między człowiekiem a maszyną w miejscu pracy, apeluje o jasne wskazanie pojawiających się zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa, a także o uwzględnienie ich w prawie UE dotyczącym pracowników, którzy są na nie wyraźnie narażeni.

Wreszcie pragnie, by Komisja zapoczątkowała debatę o sposobie finansowania w przyszłości systemów zabezpieczenia społecznego, gdyż obecne systemy oparte głównie na dochodach z opodatkowania pracy nie będą już możliwe do utrzymania. (dm)

Nieuczciwe praktyki handlowe powodują negatywne skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe. Łańcuch dostaw żywności jest na takie praktyki szczególnie podatny, co Komisja uznała. Niemniej wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw żywności nie idzie wystarczająco daleko.

„Wzrasta koncentracja siły w łańcuchu żywności, a rolnicy, pracownicy, MŚP i konsumenci ucierpią najbardziej. Nie wystarczy podejście polegające na minimalnej harmonizacji. Potrzebne są nam unijne ramy prawne zakazujące wszelkich nadużyć” – ponownie stwierdza Peter Schmidt. Ponadto prawodawstwo musi także objąć rolnicze produkty nieżywnościowe oraz paszę.

Kolejna propozycja EKES-u odnosi się do mechanizmów egzekwowania, które muszą być znacznie silniejsze i zapewniać anonimowość osób skarżących. Egzekwowanie przepisów mogłoby przybrać formę specjalnej procedury z udziałem rzecznika praw obywatelskich, powództwa zbiorowego i egzekwowania prawa przez organy władzy publicznej. Pisemne umowy powinny stać się obowiązkowe, by ułatwić procedurę składania skarg, co zapewniłoby także większą sprawiedliwość w negocjacjach.

Jeśli chodzi o zakres ochrony, EKES uważa, że konieczne jest rozszerzenie go na wszystkie podmioty w UE i poza nią, gdyż nawet jeśli ofiarą nieuczciwych praktyk handlowych padną duże podmioty, niewątpliwie skutki odczują najsłabsze elementy łańcucha.

Ponadto nie do zaakceptowania jest sprzedaż żywności poniżej kosztu produkcji. „Domagamy się skutecznego zakazu sprzedaży towarów poniżej kosztów produkcji w handlu żywnością – podkreślił Peter Schmidt. Producenci, podobnie jak rolnicy, muszą otrzymać uczciwą i sprawiedliwą cenę. Powinni otrzymywać dochód pozwalający na inwestycje, innowacje i zrównoważoną produkcję”. (sma)

Społeczne platformy medialne powinny mieć charakter bardziej odpowiedzialny i przestrzegać surowych zasad. Komitet zgadza się z Komisją Europejską, że stanowiłoby to ogromny krok naprzód w przeciwdziałaniu dezinformacji. Jednak we wniosku Komisji brak praktycznych kroków na rzecz osiągnięcia tych celów. W opinii sporządzonej przez Martina Sieckera i przyjętej na sesji plenarnej EKES-u w dniu 19 września 2018 r. EKES wzywa Komisję do zatwierdzenia obowiązkowych środków.

Nasilenie zorganizowanej dezinformacji ze strony różnych podmiotów państwowych i niepaństwowych stanowi poważne zagrożenia dla demokracji, gdyż właściwe funkcjonowanie systemu demokratycznego opiera się na dobrze poinformowanych obywatelach, którzy podejmują decyzje na podstawie wiarygodnych faktów i opinii, którym mogą zaufać.

Jednym z głównych problemów związanych z dezinformacją jest brak możliwości sprawdzenia tożsamości źródeł w internecie. Ponadto osoby i organizacje działające w cyberprzestrzeni w złej wierze korzystają z fałszywej tożsamości. „Technologia nie jest dobra ani zła, jednak może być wykorzystywana w dobry lub zły sposób. Zależy, kto się tym zajmuje – stwierdził Martin Siecker. Dlatego właśnie musimy zwalczać dezinformację na tej samej podstawie i wykorzystać potencjał nowych technologii w celu informowania obywateli bezpiecznie i prawidłowo” – zakończył. (mp)

Nowe rozporządzenie w sprawie jednolitego rynku cyfrowego przedstawione przez Komisję Europejską zapewni ochronę nie tylko konsumentom handlu elektronicznego, ale także – po raz pierwszy – MŚP. Przedsiębiorstwa działające w ramach platform cyfrowych i wyszukiwarek będą mogły rozwiązywać ewentualne konflikty na drodze pozasądowej. Postępy te podkreślono w opinii opracowanej przez Marca Vezzaniego i przyjętej na sesji plenarnej EKES-u w dniu 19 września 2018 r.

Zgodnie z analizą Komisji niemal połowa europejskich przedsiębiorstw działających na platformach cyfrowych napotyka problemy. W 38% przypadków problemów wynikających ze stosunków umownych nie udaje się rozwiązać, a w 26% przypadków rozwiązywane są one z trudnością. Jak dotąd prawodawstwo europejskie skupiało się na określaniu stosunków między przedsiębiorstwami a konsumentami w ramach handlu elektronicznego (B2C). Natomiast nigdy nie podjęto skutecznie kwestii stosunków między przedsiębiorstwami a platformami internetowymi (B2B).

Dlatego też, aby zwiększyć uczciwość i przejrzystość, w przeglądzie strategii dotyczącej jednolitego rynku cyfrowego Komisja postanowiła uwzględnić relacje biznesowe między MŚP a platformami internetowymi. Z zadowoleniem przyjmujemy wniosek Komisji jako pierwszą próbę uregulowania stosunków B2B w dziedzinie handlu elektronicznego i dążenie do ochrony użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego stwierdził Marco Vezzani. Jednak to jedno rozporządzenie nie rozwiąże wszystkich problemów jednolitego rynku cyfrowego – dodał. Globalni gracze i użytkownicy biznesowi, a zwłaszcza MŚP, nie mają takiej samej siły na tym bardzo dynamicznym i złożonym rynku. Komisja powinna wytyczyć jasne granice i określić stosunki między podmiotami oraz zwalczać nadużywanie pozycji dominującej. (mp)

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) ostrzegł, że plan działania na rzecz środowiska, którego celem jest poprawa słabego i nierównego wdrożenia przepisów z dziedziny ochrony środowiska i zarządzania środowiskiem w UE, jest zdecydowanie zbyt mało ambitny i przeznaczono nań zbyt mało zasobów, a zaproponowane w nim środki są zbyt słabe, by odpowiednio i jednakowo ukarać nieprzestrzeganie przepisów przez państwa członkowskie.

„To jedynie ułamek tego, czego potrzeba, by zapewnić wdrożenie prawodawstwa w zakresie ochrony środowiska”, powiedział autor opinii Arnaud Schwartz. „Uważamy, że kwestią nieprzestrzegania prawa UE należy się zajmować na odpowiednio wysokim szczeblu i w odpowiednim czasie – to jednak nie wynika z komunikatu Komisji”.

W niedawnej opinii EKES przedstawił pogląd, że Komisja jako „strażniczka Traktatów” musi zapewniać, by respektowano przepisy dotyczące ochrony środowiska, oraz ma prawo wszczynać postępowania w celu egzekwowania ich przestrzegania, ponieważ odgrywa kluczową rolę w ochronie tego wspólnego interesu UE, zwłaszcza w świetle obecnego wysokiego poziomu degradacji środowiska.

W planie jest jednak mowa jedynie o budowaniu zdolności na poziomie państw członkowskich. Inną słabością planu jest, że proponuje się w nim środki mające na celu wyłącznie przeciwdziałanie nieprzestrzeganiu prawa spowodowanemu przez nieporozumienia lub brak zrozumienia i nie zajęto się innymi ważnymi powodami, takimi jak brak woli politycznej.

EKES uważa, że aby odpowiednio monitorować przestrzeganie prawa ochrony środowiska, państwa członkowskie i Komisja powinny zapewnić znaczne środki finansowe na wynagrodzenia dla dodatkowych pracowników. (ll)

Na sesji plenarnej EKES-u 20 września 2018 r. przewodniczący EKES-u Luca Jahier i europejska komisarz ds. transportu Violeta Bulc wzięli udział w ożywionej debacie dotyczącej mobilności. Głównym przedmiotem debaty były odpowiednie ramy regulacyjne dotyczące sprawnie funkcjonującego jednolitego europejskiego obszaru transportu, cyfryzacja techniki transportu lądowego, lepsza interoperacyjność różnych systemów elektronicznych opłat drogowych oraz inwestycje w czystą energię elektryczną.

Trzeci pakiet na rzecz mobilności został opublikowany w maju 2018 r. i jest dokończeniem ambitnego planu Komisji dotyczącego modernizacji mobilności. EKES omówi i przyjmie swoje opinie na ten temat na sesji plenarnej w październiku.

EKES uważnie śledził wszystkie pakiety w sprawie mobilności i aktywnie przyczyniał się do kreowania nowej polityki, stwierdził Luca Jahier. Cieszymy się, że Komisja przedsięwzięła działania w ramach inicjatywy „Europa w ruchu“ w celu gruntownej modernizacji europejskiej mobilności i transportu. Popieramy trzeci pakiet na rzecz mobilności. Łączymy siły, by inwestować w zrównoważoną, bezpieczną i inteligentną mobilność.

Violeta Bulc podkreśliła, że trzy pakiety na rzecz mobilności odzwierciedlają wizję Komisji Europejskiej opartą na dekarbonizacji, cyfryzacji, inwestycjach i innowacji. Stwierdziła: naszym celem jest zapewnienie bezpiecznej, czystej i skutecznej mobilności sprzyjającej włączeniu społecznemu, na koniec dodając, że w zamyśle trzeci pakiet na rzecz mobilności ma zapewnić bezpieczną mobilność wraz z zerową liczbą ofiar śmiertelnych, czystą mobilność wraz z zerowym zanieczyszczeniem oraz autonomiczną mobilność wraz z zerową ilością papieru. (mp)

Wzmocnienie budżetu, większa synergia między sieciami, ciągłe wsparcie techniczne, potwierdzone zobowiązanie do inwestowania w projekty w zakresie energii elektrycznej oraz podwójne, cywilno-wojskowe zastosowanie infrastruktury. W opinii, którą przygotowali wspólnie Aurel Laurențiu Plosceanu i Graham Watson i którą przyjęto na sesji plenarnej 19 września 2018 r., EKES zdecydowanie poparł nowe rozporządzenie w sprawie instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) na lata 2021–2027 i wskazał, gdzie możliwe są udoskonalenia.

W ramach zreformowanego programu „Łącząc Europę” Unia będzie inwestować w transeuropejskie sieci transportowe, energetyczne i cyfrowe. Nowoczesna i wydajna infrastruktura ma kluczowe znaczenie dla połączenia i zintegrowania regionów europejskich, tworzenia miejsc pracy i dążenia do inteligentnego, zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu.

„CEF jest jednym z najbardziej udanych programów unijnych. Ma strategiczne znaczenie dla integracji rynku wewnętrznego, ukończenia budowy unii energetycznej, dla inteligentnej mobilności oraz stworzenia szansy na to, aby UE dostarczała zauważalnej wartości dodanej z punktu widzenia obywateli, spójności społecznej i przedsiębiorstw” – stwierdził Aurel Laurențiu Plosceanu. „Nie wolno nam pozwolić, by organy regulacyjne w państwach członkowskich lub na szczeblu UE uniemożliwiły wzajemne połączenia sieci elektrycznej, na przykład poprzez zamrażanie programów, które są finansowane ze środków prywatnych. Jeżeli chcemy zrealizować nasze cele w dziedzinie klimatu, będziemy potrzebować finansowania zarówno publicznego, jak i prywatnego w ramach sieci transeuropejskich” – podsumował sirGraham Watson. (mp)

Grupa Pracodawców w EKES-ie

Abyśmy mogli zachować skuteczność polityki społecznej, potrzebujemy sukcesu gospodarczego. Aby europejski model społeczny pozostał zrównoważony, musimy poprawić jego wydajność i zwiększyć produktywność Europy. Takie były główne wnioski z dyskusji nt. „Europejski model społeczny – czy stać nas na jego utrzymanie w zglobalizowanym świecie?”, która odbyła się 27 września 2018 r. w Sopocie.

Na Unię Europejską przypada 7% ludności globu, 20% światowego PKB i co najmniej 40% światowych wydatków publicznych na ochronę społeczną – zauważył Jacek Krawczyk, przewodniczący Grupy Pracodawców w EKES-ie. Zwrócił uwagę, że mimo to wśród mieszkańców Europy wciąż narasta poczucie wykluczenia, podobnie jak nastroje populistyczne.

Uczestnicy zgodzili się, że potrzebna jest właściwa równowaga między polityką gospodarczą i społeczną, jednak spierali się co do tego, gdzie powinien wypadać punkt tej równowagi. Dla Markusa Beyrera z BusinessEurope priorytetem pozostaje pobudzanie konkurencyjności. Siła europejskiego modelu społecznego tkwi jego zdaniem w różnorodności rozwiązań przyjętych w poszczególnych krajach i takie podejście należałoby utrzymać.

Prawa gospodarcze, socjalne i środowiskowe powinny mieć takie samo znaczenie. Prawa socjalne to też prawa człowieka – podkreśliła Katarzyna Gardaphadze z OBWE.

Maciej Witucki, prezes rady nadzorczej polskiej firmy Work Service, przypomniał zebranym, że aby móc finansować systemy zabezpieczenia społecznego, musimy opodatkować przedsiębiorstwa i pracowników, natomiast żeby zapewniać miejsca pracy, trzeba odpowiednio kształcić ludzi.

Europejskiego modelu społecznego nie należy postrzegać jako koszt, lecz jako inwestycję. Istnieje potrzeba prawdziwego dialogu społecznego, aby przezwyciężyć nieufność między pracownikami, pracodawcami i państwem – zaznaczyła Dorota Gardias z Forum Związków Zawodowych.

Hans-Peter Klös z kolońskiego Instytutu Badań Ekonomicznych (IW) podkreślił, że europejski model społeczny trudno będzie zachować bez zwiększenia produktywności Europy.

Dyskusję przeprowadzono podczas Europejskiego Forum Nowych Idei, zorganizowanego przez Konfederację Lewiatan. (jl)

Grupa Pracowników EKES-u

Grupa Pracowników zebrała się w tym miesiącu w Wiedniu, by omówić austriacką prezydencję w Radzie UE i zagrożenia, na jakie narażeni są pracownicy i obywatele w Europie, jak również strategie, jakie powinny przyjąć związki zawodowe, by poradzić sobie z tymi zagrożeniami.

Narasta rasizm, ksenofobia, nacjonalizm i prawicowy populizm, nasilane przez lata stosowania neoliberalnych strategii, wywołujących masowe niezadowolenie w miarę pogłębiania się nierówności i ubóstwa. Brak solidarności narodowej przekłada się na szczebel europejski, na którym państwa członkowskie korzystają z każdej okazji, by osłabić agendę społeczną dla Europy. Filar socjalny, który miał zaradzić tej sytuacji, okazał się na razie nieskuteczny i nie dysponuje ani wystarczającymi zasobami, ani adekwatnymi mechanizmami. Jednocześnie niektóre rządy krajowe otwarcie kwestionują podstawę demokracji i państwo prawa i atakują społeczeństwo obywatelskie oraz związki zawodowe.

Właśnie w tym krytycznym momencie, gdy zagrożone są prawa i poziom życia pracowników, Grupa Pracowników zebrała się w stolicy kraju sprawującego prezydencję UE, by omówić działania, które związki zawodowe mogą i powinny podjąć, by odwrócić tę sytuację, zanim będzie za późno. W spotkaniu uczestniczyli między innymi Wolfgang Katzian, przewodniczący Austriackiej Federacji Związków Zawodowych ÖGB, Raimund Löw, znany dziennikarz i historyk, oraz Hannes Swoboda, były szef Grupy S&D w Parlamencie Europejskim. (ppr)

Grupa „Różnorodność Europy” w EKES-ie

Postęp gospodarczy i stabilność społeczna to dwa znakomite rodzaje broni przeciwko eurosceptycyzmowi, lecz one same nie wystarczą. Na konferencji zorganizowanej we współpracy z Izbą Pracy w Feldkirch Vorarlberg, Austria, 11 października 2018 r., Grupa „Różnorodność Europy” w EKES-ie zastanawiała się, w jaki sposób i dlaczego populizm pojawił się w UE i zwracała uwagę na istotną rolę, jaką społeczeństwo obywatelskie może odgrywać w jego zwalczaniu.

Podczas tego wydarzenia członkowie EKES-u i przedstawiciele austriackich organizacji społeczeństwa obywatelskiego omówili główne wyniki badania Społeczeństwa poza metropoliami: Rola organizacji społeczeństwa obywatelskiego w zwalczaniu populizmu, zleconego poprzez Grupę „Różnorodność Europy” z Europejskiego Biura Działań Obywatelskich (ECAS). W centrum debaty znalazło się nasilenie populizmu w czterech krajach i porównania pomiędzy dwoma regionami o różnym poziomie rozwoju gospodarczego w każdym kraju.

• Austria: Klagenfurt-Villach i południowa część Dolnej Austrii;
• Francja: Drôme i Aisne;
• Włochy: Udine i region Kalabria;
• Polska: powiat płocki i nowosądecki

„UE nie może tylko przemawiać do ludzi. Musi ich aktywnie słuchać i włączać się w dialog – stwierdził Arno Metzler, przewodniczący Grupy „Różnorodność Europy” – Europejskie społeczeństwo obywatelskie powinno pomóc Unii w dotarciu do nich. Jako członkowie EKES-u ponosimy podwójną odpowiedzialność. Musimy rozszerzać nasze działania łączące szczebel europejski ze szczeblami krajowymi i musimy ściślej ze sobą współpracować. Tylko w ten sposób możemy pomóc w zmniejszeniu nieuzasadnionych obaw, którymi populiści z takim powodzeniem manipulują” – zakończył. (cl)

Rola społeczeństwa obywatelskiego w ochronie, promowaniu i wzmacnianiu naszego dziedzictwa wartości, w perspektywie nadchodzących europejskich wyborów

Podczas 12. seminarium społeczeństwa obywatelskiego na temat mediów, które odbędzie się w Atenach w dniach 22 i 23 listopada, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny przyjrzy się wartościom europejskim jako części dziedzictwa europejskiego. W przededniu wyborów europejskich odbędą się trzy panele, w trakcie których omówione zostaną wyzwania i palące kwestie we współczesnej Europie, takie jak wielokulturowość, malejąca solidarność, narastający nacjonalizm i odchodzenie od liberalizmu oraz pytanie, co społeczeństwo obywatelskie może uczynić, aby chronić Europę, która stoi na straży swojego dziedzictwa wartości – poszanowania godności ludzkiej i praw człowieka, wolności, demokracji, równości i praworządności.

Nie można było wybrać lepszego miejsca na to seminarium niż Ateny w Grecji, gdzie filozofowie tacy jak Sokrates, Platon i Arystoteles nauczali filozofii, polityki, etyki, estetyki i wielu innych przedmiotów.

Równolegle do październikowej sesji plenarnej zorganizowana zostanie wystawa malarska we Foyer 6 zatytułowana „Edvard Stepančič: konstruktywizm ponad granicami". Będzie można na niej zobaczyć 21 oryginalnych dzieł sztuki pochodzących z prywatnej kolekcji. Wystawę zainauguruje przewodniczący EKES-u Luca Jahier w środę, 17 października, o godz. 13.00.

Będzie to główne wydarzenie kulturalne miesiąca zorganizowane we współpracy ze stowarzyszeniem kulturalnym „Giuliani nel Mondo” przy wsparciu brukselskiego Biura Łącznikowego Regionu Autonomicznego Friuli-Wenecja Julijska. Wystawa wprowadzi widza do emblematycznej kariery artystycznej Edvarda Stepančiča, czołowego reprezentanta konstruktywizmu w sztuce. (ck)

W listopadzie EKES będzie gospodarzem wystawy zatytułowanej Food for Thought, obejmującej 25 obrazów olejnych znanego artysty Bruce’a Thurmana. Przedstawiona w formie ilustrowanej książki kucharskiej, wystawa jest podróżą po różnych przepisach kulinarnych Europy ukazującą różne kultury żywienia.

Jej inauguracja odbędzie się 28 listopada w ramach posiedzenia stałej grupy analitycznej ds. systemów zrównoważonej gospodarki żywnościowej. Wystawa będzie czynna do 7 grudnia. (ck)