EESC info

Verklaring door Luca Jahier, voorzitter van het EESC

Team #vonderleyen krijgt fiat Europees Parlement: Laten we werk maken van een duurzaam Europa in het belang van de burgers!

27.11.2019

De stemming van vandaag in het Europees Parlement luidt een nieuw tijdperk voor Europa in. Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en haar team van uitvoerende vicevoorzitters, vicevoorzitters en commissarissen, na de bemoedigende uitslag van de Europese verkiezingen in mei voor nieuw elan zullen zorgen op ons continent. De burgers hebben ons vijf jaar de tijd gegeven om het Europa van de toekomst gestalte te geven. We moeten deze kans met beide handen grijpen.

De agenda voor Europa van de nieuwe Commissievoorzitter, waarin de ‘Green deal’ als nieuwe groeistrategie voor een duurzaam Europa naar voren wordt geschoven, en ook gendergelijkheid en de grondrechten hoog in het vaandel staan, sluit nauw aan bij de prioriteiten van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC). Wij, als Huis van het Europees maatschappelijk middenveld, zijn er namelijk vast van overtuigd dat de EU dringend een ambitieuze agenda moet aannemen en implementeren die is gericht op duurzaamheid. Hiervoor is een mentale verschuiving nodig.

Het EESC heeft tijdens zijn oktoberzitting zijn bijdrage aan het werkprogramma van de Europese Commissie voor de komende vijf jaar gepresenteerd. Het vindt dat de EU zich moet concentreren op klimaatverandering, digitalisering, de rechtsstaat en de globalisering en zich moet inzetten voor een nieuwe vorm van bestuur, waarbij de maatschappelijke organisaties nauwer worden betrokken.

Het EESC beveelt de Europese Commissie aan om haar werkprogramma voor de periode vanaf 2020 precies hierop te richten. Het EESC dringt er ook op aan dat de EU een overkoepelende duurzaamheidsstrategie voor de periode tot 2050 uitwerkt om de VN-agenda voor 2030 en de 17 VN-doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG’s) uit te voeren – iets dat de EU uiterlijk in 2030 moet hebben gedaan.

We moeten op alle niveaus gelijktijdig optreden en dynamische maatregelen nemen om dringende ecologische, economische en sociale uitdagingen aan te pakken. De uitvoering van de sociale pijler is essentieel voor een eerlijke en billijke overgang. Het EESC benadrukt ook dat een nieuwe bestuursstructuur voor de EU en nieuwe regels en instrumenten voor de opstelling en uitvoering van het EU-beleid van cruciaal belang zijn. Met name de rol van het Europees Parlement moet worden versterkt om de democratische verantwoording te vergroten.

Het streven naar duurzaamheid in al haar dimensies vereist aanzienlijke inspanningen en het engagement van alle betrokkenen. De transitie kan alleen eerlijk en doeltreffend verlopen indien er sprake is van een open democratisch debat waarbij het maatschappelijk middenveld structureel wordt betrokken.

Wij verwelkomen ook het voornemen van Ursula von der Leyen om de Europese democratie nieuw leven in te blazen door middel van een conferentie over de toekomst van Europa. Het EESC, als EU-instelling die het dichtst bij de burger staat en de meest volwaardige uitdrukking is van participerende democratie in de praktijk, moet ten volle aan die conferentie deelnemen. Ten slotte stel ik tot mijn genoegen vast dat ‘cultuur’ nu officieel wordt gezien als de brug tussen ons verleden en onze toekomst, en derhalve een plaats krijgt in de nieuwe benaming van de portefeuille die is toegewezen aan commissaris Mariya Gabriel.

Meer dan ooit zijn we nu vastbesloten om een ambitieuzere Unie te steunen.

Zoals de nieuwe Commissievoorzitter al zei: handen uit de mouwen, en wel SAMEN!

Tijdens de oktoberzitting van het EESC op 30 oktober werd een debat gevoerd met Michel Barnier, hoofdonderhandelaar van de EU voor de brexit. Tijdens het debat riep de heer Barnier op tot een hecht partnerschap tussen de EU en het VK na de brexit, rekening houdend met het feit dat de vrede in Ierland een prioriteit moet zijn en dat over de integriteit van de eengemaakte markt niet te onderhandelen valt.

Michel Barnier zette zijn mening over de stand van de brexit-onderhandelingen uiteen voor de leden van het EESC en beklemtoonde dat de Europese Commissie vastbesloten is om in te stemmen met een ordelijke brexit aangezien “nog steeds het gevaar bestaat dat de brexit er zonder bekrachtigd akkoord komt”. Hij beklemtoonde ook dat de “brexit slechts een stadium is, geen eindbestemming” en dat de belangrijkste uitdaging erin bestaat een nieuw partnerschap op te bouwen tussen de EU en het VK dat op twee pijlers berust: economische uitwisseling en samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie.

De voorzitter van het EESC, Luca Jahier, opende het debat door te benadrukken welke belangrijke rol vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld in een post-brexitscenario kunnen spelen. “Het is van cruciaal belang dat de relatie die in de afgelopen 44 jaar met Britse maatschappelijke organisaties is opgebouwd, niet alleen behouden blijft maar zelfs versterkt wordt; er is nog een lange weg te gaan en het zal hard werken zijn, maar het EESC zal altijd aan jullie zijde staan,” aldus Jahier.

De EESC-prijs voor het maatschappelijk middenveld staat dit jaar in het teken van de versterking van de positie van vrouwen en de strijd voor gendergelijkheid. Er werden zowat 180 inspirerende projecten ingediend, waaruit het EESC vijf finalisten heeft geselecteerd.

De genomineerden, in alfabetische volgorde, zijn:

• Fairy Tales project, van de Bulgaarse NAIA-vereniging, waarmee kinderen op voorschoolse leeftijd met behulp van klassieke sprookjes leren wat gendergelijkheid inhoudt;
• #mimmitkoodaa (Women Code), een programma van de Finse software- en e-businessvereniging (Ohjelmisto- ja e-business ry), dat de strijd aanbindt met het stereotype dat softwareontwikkelaars per definitie mannen zijn;
• Polish Women's Strike, dat erop gericht is de positie van vrouwelijke activisten die in kleine en middelgrote steden voor verandering vechten te versterken;
• The Brussels Binder, uit België, dat zich inzet voor een betere vertegenwoordiging van vrouwen in Europese beleidsdebatten;
• Women's Toponomy, een Italiaans project dat ervoor ijvert dat meer plekken de naam van prominente vrouwen dragen, waardoor zij de publieke erkenning krijgen die ze verdienen.

De plechtige uitreiking zal op 12 december plaatsvinden tijdens de plenaire zitting van het EESC in Brussel. Op dat moment wordt de rangorde van de winnende projecten bekendgemaakt. De winnaar van de eerste prijs gaat met 14 000 euro naar huis, de overige finalisten elk met 9 000 euro.

De keuze voor het thema van dit jaar was ingegeven door de wens van het EESC om nogmaals uiting te geven aan zijn sterke gehechtheid aan gendergelijkheid, iets wat anno 2019 nog steeds geen realiteit is in Europa. Vrouwen verdienen nl. nog altijd minder dan mannen, worden gediscrimineerd en zijn vaak het slachtoffer van gendergeweld. Door projecten te bekronen waarmee tastbare vooruitgang op het gebied van gelijke kansen wordt geboekt, wil het EESC de aandacht vestigen op projecten die bijdragen tot een gelijkere samenleving voor vrouwen en mannen, en toekomstige actie op dit gebied aanmoedigen. (ll)

Recentelijk, in de nasleep van de financiële crisis, hebben meerdere EU-lidstaten burgerschaps- en verblijfsregelingen voor investeerders opgezet om investeringen aan te trekken en hun inkomsten te verhogen. In een advies dat het EESC tijdens zijn oktoberzitting heeft goedgekeurd, stelt het dat deze praktijk grote risico’s inhoudt en in alle lidstaten een halt moet worden toegeroepen.

Een groot aantal EU-lidstaten heeft regelingen opgezet waarbij niet-EU-onderdanen vlotter aan EU-burgerschap (“gouden paspoorten”) of verblijfsdocumenten (“gouden visa”) worden geholpen in ruil voor aanzienlijke investeringen in de lidstaat in kwestie. In een advies over Burgerschaps- en verblijfsregelingen voor investeerders in de Europese Unie plaats het EESC vraagtekens bij deze praktijken en dringt het er bij de lidstaten op aan deze regelingen geleidelijk af te schaffen of redelijke argumenten aan te dragen om dit niet te doen.

In zijn advies schaart het EESC zich achter een recent verslag van de onderzoeksdienst van het Europees Parlement, waarin er eveneens toe wordt opgeroepen alle bestaande regelingen zo spoedig mogelijk te schrappen. Ook de Europese Commissie wijst in een verslag op de risico’s die deze regelingen met zich meebrengen op het gebied van veiligheid, witwassen van geld, belastingontduiking en omzeiling van de EU-regels.

Jean-Marc Roirant, rapporteur voor het EESC-advies, benadrukt dat “deze regelingen vaak niet stroken met de grondrechten die ten grondslag liggen aan de Europese samenwerking en daarom in de hele EU geleidelijk dienen te worden uitgebannen. Het EESC is namelijk zeer bezorgd over deze praktijk, waarbij EU-rechten en -burgerschap als het ware te koop worden aangeboden”. (dgf)

Duurzame ontwikkeling moet centraal staan bij de toekomst van Europa. In de resolutie die door Patricia Círez Miqueleiz, Rudy De Leeuw en Lutz Ribbe is opgesteld en tijdens de oktoberzitting is goedgekeurd, adviseert het EESC de Europese Commissie om haar komende werkprogramma (2020-2025) rond deze pijler te structureren. Het EESC dringt erop aan dat de EU een overkoepelende duurzaamheidsstrategie voor de periode tot 2050 uitwerkt om de VN-agenda voor 2030 en de 17 VN-doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG’s) uit te voeren, wat de EU uiterlijk in 2030 moet hebben gedaan.

“We leveren graag een krachtige en evenwichtige bijdrage aan de beleidsprioriteiten van de EU voor de komende vijf jaar. We steunen de door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen bepleite Green Deal, waarmee veranderingen in gang gezet kunnen worden. We moeten op alle niveaus tegelijk actie ondernemen zodat er een dynamiek ontstaat en dringende ecologische, economische en sociale uitdagingen aangepakt kunnen worden”, aldus de voorzitter van het EESC, Luca Jahier.

Het EESC beklemtoont dat de schaal en de snelheid van de veranderingen nopen tot dringende maatregelen op vier gebieden: klimaatverandering, digitalisering, rechtsstaat en globalisering. Het EESC stelt ook dat een nieuwe bestuursstructuur voor de EU van cruciaal belang is, evenals nieuwe regels en instrumenten voor de vaststelling en uitvoering van het EU-beleid. Met name de rol van het Europees Parlement moet worden versterkt om de democratische verantwoording te vergroten. Het EESC moet actief deelnemen aan de conferentie die mevrouw Von der Leyen in 2020 over de toekomst van Europa wil houden.

EESC hekelt besluit van de Raad om geen toetredingsonderhandelingen te openen met Noord-Macedonië en Albanië

Het EESC is diep teleurgesteld over het besluit van de EU-leiders op de bijeenkomst van de Europese Raad van 17 en 18 oktober jl. om de opening van de toetredingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië verder uit te stellen.

Volgens EESC-voorzitter Luca Jahier wordt hiermee “voor de tweede maal de verkeerde keuze gemaakt en een belofte niet nagekomen, wat de geloofwaardigheid van de EU op het spel zet”. Hij noemde de resolutie van het EESC “een stille blijk van solidariteit”.

In die resolutie noemt het EESC het besluit om de toetredingsonderhandelingen Noord-Macedonië en Albanië niet te openen een geostrategische en historische vergissing. Luca Jahier: “De EU mag niet uit het oog verliezen dat andere mondiale spelers naar de Westelijke Balkan lonken en actiever worden in de regio”.

“Europa staat in de Westelijke Balkan voor hoop, met name onder jonge mensen”, stelt Dilyana Slavova, voorzitter van de afdeling Externe Betrekkingen van het EESC, die de leden oproept om de uitbreiding als een hereniging te zien.

Tijdens het 7e Forum voor het maatschappelijk middenveld van de Westelijke Balkan werd in de slotverklaring nogmaals gesteld dat uitbreiding de democratische waarden en rechtsnormen van de EU zou helpen verspreiden in de Westelijke Balkan. De leden wezen erop dat het openen van de onderhandelingen een niet te onderschatten signaal aan de bevolking zou zijn geweest.

“We moeten onze belofte nakomen en mensen perspectief bieden, luidde de gemeenschappelijke boodschap. (dgf)

Tijdens de oktoberzitting van het EESC vond een debat plaats over rEUnaissance – Een culturele visie voor Europa.

Bij de opening van het debat was EESC-voorzitter Luca Jahier ingenomen met het feit dat Emmanuel Macron zijn idee van een Europese renaissance had omarmd. “Wij mogen niet vergeten dat ons continent een culturele ruimte was voor het een politiek idee werd en zo’n ruimte impliceert geen homogeniteit, maar gedijt op variatie en beweging.”

Andre Wilkens, directeur van de Europese Culturele Stichting stelde dat cultuur misbruikt kan worden om gemeenschappen te verdelen en zo de Europese integratie in het gedrang kan brengen. "Wij mogen de kracht van cultuur om het verschil te maken niet onderschatten", beaamde Pier Luigi Sacco, bijzonder adviseur van Europees commissaris Tibor Navracsics, terwijl hij uitlegde hoe cultuur een aanjager van verandering kan zijn door mensen minder bezorgd te maken over het onbekende.

Elke Kaschl Mohni, directeur van het Goethe-instituut in Brussel, verwees naar de rol van cultuur in buitenlandse betrekkingen en legde de nadruk op billijkheid en interpersoonlijke uitwisselingen. “Culturele betrekkingen strekken tot het versterken van vertrouwen en begrip,” zei zij. Ten slotte legde Airan Berg, artistiek directeur van het Festival van de regio’s, uit hoe cultuur en kunst mensen uit hun comfortzone kunnen halen.

De heer Jahier besloot dat cultuur een prioriteit moet zijn bij beleidsvorming en stelde voor om binnen het EESC een nieuw orgaan op te richten dat zich met culturele thema’s bezighoudt. (sma)

De mogelijkheden die de blauwe bio-economie biedt, worden in de EU onvoldoende benut. Het EESC roept daarom op tot EU-brede proefprojecten waar lokale belanghebbenden en de wetenschappelijke wereld bij worden betrokken.

Op verzoek van het Finse voorzitterschap heeft het EESC een verkennend advies opgesteld over de Blauwe bio-economie. Daarmee wordt verwezen naar economische activiteiten op basis van een duurzaam gebruik van hernieuwbare aquatische hulpbronnen en de daarmee verband houdende expertise. Het advies werd tijdens de EESC-zitting van oktober goedgekeurd.

Rapporteur Simo Tiainen: “Het herstel van de biodiversiteit van zeeën, meren en rivieren zal nieuwe kansen creëren voor bedrijven. Daarvoor is wel technologische innovatie en financiële steun via passende instrumenten nodig.”

De blauwe bio-economie moet een van de speerpunten worden in het samenwerkingsprogramma van de EU met de Verenigde Naties en als instrument dienen voor de verwezenlijking van de klimaatdoelstellingen van de Overeenkomst van Parijs. “Er zullen aanzienlijke inspanningen nodig zijn om de biodiversiteit in zeeën, oceanen en binnenwateren te herstellen en om hun potentieel voor de afvang van CO₂ te benutten. Daarmee kunnen ook hoogwaardige banen worden gecreëerd in plattelands-, insulaire en kustgebieden”, besluit corapporteur Henri Malosse. (mr)