Door de groep Werkgevers van het EESC
Volgens een recent onderzoek dat in opdracht van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) werd uitgevoerd, verliest de Europese economie elk jaar meer dan 2 % aan productiviteit doordat de vaardigheden van werknemers niet goed aansluiten op de behoeften van de arbeidsmarkt. Dat komt neer op een verlies van tachtig cent per werkuur. Als er geen hervormingen worden doorgevoerd, zal deze situatie alleen maar slechter worden.
Volgens het onderzoek hebben bedrijven in de meeste EU-lidstaten te maken met een groeiend tekort aan werknemers met de juiste vaardigheden. In sommige beroepsgroepen, zoals ICT'ers, artsen en professionals op het gebied van wetenschap, technologie, engineering en wiskunde (de zogenaamde STEM-beroepen), alsmede onderwijspersoneel, verpleegkundigen en verloskundigen, zijn de gevolgen nu al goed voelbaar. Ook in beroepen met een gemiddeld opleidingsniveau, zoals vrachtwagenchauffeurs, koks en lassers, raken veel vacatures niet ingevuld.
Dit leidt onder meer tot hogere uitgaven voor de opleiding van werknemers, een lager concurrentievermogen en tragere aanwervingsprocessen. Meer dan 70 % van de bedrijven die professionele, wetenschappelijke of technische diensten verleent en 67 % van de ICT-bedrijven geeft toe dat het tekort aan kandidaten met de juiste vaardigheden ingrijpende gevolgen heeft voor hun personeelsbeleid.
Volgens de ondervraagde bedrijven vormt het ontbreken van een traditie van levenslang leren en bij- en omscholing de belangrijkste oorzaak voor de mismatch in vaardigheden. De huidige vaardighedenkloof heeft vooral gevolgen voor personen onder de 24 of boven de 65. De leeftijdsgroep van 40 tot 54 jaar wordt het minst hard getroffen.
Om de kloof te dichten is het belangrijk dat er op efficiënte wijze beroepsonderwijs en -opleiding wordt aangeboden, dat de inspanningen voor levenslang leren worden opgevoerd en dat doeltreffende arbeidsbemiddeling wordt gewaarborgd. Daarnaast moeten vaardigheden beter worden geëvalueerd om te kunnen inschatten welke vaardigheden in de toekomst nodig zullen zijn.
Tot de beleidsgerelateerde oorzaken van de vaardighedenmismatch behoren trage onderwijshervormingen, een al te ingrijpende regulering van de arbeidsmarkt, exorbitante belastingen op arbeid en willekeur bij het vaststellen van loonvormingsmechanismen. Zowel nationale en lokale overheden als belanghebbenden, d.w.z. onderwijsinstellingen, werkgevers maar ook de werknemers zelf, zullen veranderingen moeten doorvoeren.
Het onderzoek werd uitgevoerd door het Instituut voor markteconomie op verzoek van de groep Werkgevers van het EESC en kan worden gedownload op: https://www.eesc.europa.eu/nl/node/63682. (jl)
Minder