EESC info

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) verwelkomde Sebastian Reimer en Michael Laubsch, twee van de initiatiefnemers en pleitbezorgers van het Europees burgerinitiatief "Stop extremisme", dat door ongeveer 1,6 miljoen mensen is ondertekend en ter goedkeuring bij de lidstaten ligt.

In zijn inleiding bevestigde EESC-voorzitter Luca Jahier dat het EESC zich onvermoeibaar inzet voor verbetering van de procedures voor het Europees burgerinitiatief (EBI), zodat het gebruiksvriendelijker wordt en daadwerkelijk effect oplevert. Dit kwam duidelijk tot uiting tijdens de jaarlijkse Dag van het EBI (zie volgend artikel). De resultaten van deze inspanningen worden nu zichtbaar.

De heer Laubsch zei dat de initiatiefnemers van het EBI "Stop extremisme" mensen van hun "EU-moeheid" wilden verlossen en de beleidsmakers, instellingen en burgers van de EU wilden samenbrengen om te bespreken hoe extremisme kan worden tegengegaan. "Onze maatschappij wordt langzaam ontwricht door haat. Onze grondrechten moeten weer worden verdedigd, vooral door het publiek."

"Het is niet genoeg om extremisme te bestrijden; het moet worden voorkomen. Dit begint op school, waar jongeren moeten leren zich te verweren tegen extremistisch gedachtegoed, vooral op sociale media. Maar we moeten ook de sociaal-economische problemen aanpakken die tot uitsluiting en vervreemding leiden", zei Oliver Röpke, voorzitter van de groep Werknemers van het EESC.

Gonçalo Lobo Xavier (groep Werkgevers) nam een vergelijkbaar standpunt in: "We moeten het Europees model beschermen. Vrijheid is een onvervreemdbaar recht dat we moeten koesteren. Het gaat niet alleen om het opleggen van wetten; we moeten ieders keuzes en ieders vrijheden respecteren binnen het kader van onze grondrechten en kernwaarden".

Cillian Lohan (groep Diversiteit Europa) besloot: "Er moet worden gekeken naar de oorzaken van extremisme en de opkomst van het populisme in de EU. Mensen ervaren de realiteit totaal anders dan hoe de machthebbers deze zien, en dit zorgt voor een diepe kloof tussen machthebbers, regeringen en burgers." (sma)

Tijdens zijn zitting in maart heeft het EESC een advies aangenomen met betrekking tot een door de EU geleide mondiale strategie voor vredesopbouw, waarbij o.a. sprake is van de nieuw gecreëerde WhiteDoveWay, een vredespad dat van Noord-Ierland tot Nicosia loopt, ter bevordering van dialoog, verzoening en conflictpreventie.

Het is tijd dat de EU, het grootste vredesproject in de moderne geschiedenis, een voortrekkersrol opneemt op het gebied van vredesopbouw in Europa en de wereld. Dit is de kernboodschap in het door het EESC aangenomen initiatiefadvies getiteld De "WhiteDoveWay": voorstel voor een door de EU geleide mondiale strategie voor vredesopbouw. Volgens Jane Morrice, rapporteur van het advies, heeft "de EU de morele verplichting om, los van geopolitieke of economische belangen, manieren te vinden om het leven te beschermen van onschuldige slachtoffers die in een conflict verzeild zijn geraakt, en met name kinderen".

Het EESC dringt er bij de EU op aan een nieuwe mondiale strategie voor vredesopbouw uit te werken en te financieren, waarbij de creatie van de WhiteDoveWay centraal staat, een vredespad van 5 000 km door Europa, van Noord-Ierland tot Nicosia, de hoofdstad van Cyprus. Deze route volgt het oorspronkelijke pad van Columbanus, de Ierse pelgrim uit de zesde eeuw die van Ierland naar Italië reisde en door EU-grondlegger Robert Schuman werd beschreven als"de beschermheilige van iedereen die een verenigd Europa tot stand wil brengen".

Het initiatief omvat voorts de oprichting van Europese centra voor vrede en verzoening in Noord-Ierland en Nicosia, leercentra op strategische locaties langs de WhiteDoveWay, evenals de erkenning door de EU van het symbool van de witte duif als "handelsmerk" voor alle EU-vredesprojecten. (dgf)

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft tijdens zijn zitting van maart een advies aangenomen over de gezamenlijke mededeling "Versterken van de banden tussen Europa en Azië – Bouwstenen voor een EU-strategie", die in september 2018 is uitgebracht door de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de EU. Het EESC ziet deze mededeling als een enorme gemiste kans: de mededeling bevat vele strategische hiaten, geeft weinig blijk van ambitie en bevat nauwelijks een diepgaande visie over de ontwikkeling van de relaties en verbindingen van de EU met Azië.  

Het EESC is van mening dat de belangrijkste aspecten van de economische en geopolitieke situatie niet worden benoemd en dat de grote diversiteit en complexiteit van Azië niet duidelijk wordt erkend. Het EESC wijst "met grote bezorgdheid" minstens 17 gebieden aan waar geen of weinig aandacht wordt besteed aan cruciale actuele ontwikkelingen die zowel de EU als Azië aangaan.

Een van de hiaten die in het advies wordt benoemd, is dat er in de mededeling geen melding wordt gemaakt van het Chinese "Belt and Road"-initiatief, een ontwikkelingsstrategie van de Chinese regering, dat wordt gezien als een sterke aanwijzing dat China een grotere rol op het wereldtoneel wil spelen en zijn invloedssfeer wil uitbreiden. Het EESC acht het absoluut noodzakelijk dat de EU een formeel antwoord op dit initiatief formuleert.

Het EESC betreurt ook dat er in de mededeling niet wordt verwezen naar bestaande dialogen van het maatschappelijk middenveld tussen de EU en Azië, met name de voornaamste maatschappelijke controleorganen die op grond van deze belangrijke handelsovereenkomsten zijn overeengekomen. Zoals de rapporteur van het advies, Jonathan Peel, opmerkt, is er geen pasklare oplossing voorhanden en kan Azië niet op dezelfde manier worden benaderd als de EU. De rapporteur merkt echter ook op dat de EU "meer moet doen om de harten in Azië te winnen" en dat de mededeling teleurstellend weinig melding maakt van mensenrechten, de rechtsstaat, goed bestuur en democratisering. (dgf) 

Hormoonontregelende stoffen zijn bijzonder zorgwekkend en dus moet het gebruik ervan worden aangepakt met coherente en geharmoniseerde EU-wetgeving. Het EESC pleit voor een consistente en globale strategie die op wetenschappelijke inzichten gebaseerd is en een actieplan met duidelijke doelstellingen en termijnen omvat.

Het EESC acht het noodzakelijk dat een volledige geschiktheidscontrole van de huidige wetgeving wordt uitgevoerd, met inbegrip van de sociale en economische impact, om de werkelijke stand van zaken in kaart te brengen.

"De huidige wetgeving is gefragmenteerd en soms onsamenhangend door een gebrek aan coördinatie. We moeten een samenhangend wetgevingskader scheppen waarmee we het gebruik van hormoonontregelende stoffen op coherente, consistente en wetenschappelijke wijze kunnen aanpakken. Dat gebruik moet op het voorzorgbeginsel berusten en dus in overeenstemming zijn met de concrete bepalingen die reeds zijn vastgesteld voor biociden en pesticiden," aldus Brian Curtis, rapporteur van het EESC-advies over Een alomvattend EU-kader voor hormoonontregelende stoffen, dat in maart werd goedgekeurd. Voorts moet een langetermijnstrategie worden aangevuld met een realistisch actieplan waarin doelstellingen en termijnen zijn vastgelegd.

Het EESC stelt voor om een financieel mechanisme in te stellen dat zowel bedrijven als werknemers ondersteuning biedt tijdens de overgangsperiode.

Het maatschappelijk middenveld kan een doorslaggevende rol spelen bij de ontwikkeling of ondersteuning van nationale bewustmakingscampagnes door informatie over EU-maatregelen ter bescherming van de gezondheid van de Europese burgers door te geven en onderwijs en opleiding te stimuleren. (sma)

Het EESC heeft zijn steun uitgesproken voor het actieplan tegen desinformatie dat de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de EU hebben bekendgemaakt. In een tijdens de zitting van maart goedgekeurd advies van Ulrich Samm en Giulia Barbucci verwijst het EESC naar de definitie van "desinformatie" als "aantoonbaar foute of misleidende informatie die wordt gecreëerd, gepresenteerd en verspreid voor economisch gewin of om het publiek opzettelijk te bedriegen, hetgeen schade in het publieke domein veroorzaakt en een bedreiging is voor de democratie".

"De verspreiding van desinformatie is onderdeel geworden van een hybride oorlog met een duidelijk politiek doel", aldus Ulrich Samm. "Niet alleen foute informatie, maar ook zeer selectieve informatie, zwart- en bangmakerij en aanzetting tot haat betekenen een aanval op vrijheden, grondrechten en de rechten van minderheden".

De meest doeltreffende desinformatie bevat altijd een kern van waarheid, en juist daarom is de efficiënte bestrijding ervan vaak erg lastig. "Er zijn meerdere acties van alle belanghebbenden nodig om kwaliteitsvolle informatie te verstrekken en het bewustzijn over desinformatie te vergroten. Wij zijn dan ook ingenomen met dit initiatief voor gecoördineerde actie om de EU, haar instellingen en haar burgers tegen desinformatie te beschermen", voegt Giulia Barbuc toe. "De Europese verkiezingen van mei 2019 naderen snel. Er is dan ook geen tijd te verliezen."

Om desinformatie op alle fronten te bestrijden, is een actieve bijdrage van de maatschappelijke organisaties onmisbaar. EESC steunt de gezamenlijke inspanningen tegen desinformatie actief, onder meer door adviezen op te stellen en hoorzittingen, lokale evenementen en andere activiteiten te organiseren. (mp)

De EU heeft dringend behoefte aan een nieuwe, ambitieuze en duidelijke strategie voor haar toekomst die is afgestemd op de Agenda 2030 van de VN, de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling en andere internationale verbintenissen. Het cohesiebeleid moet daar integrerend deel van uitmaken. De nieuwe strategie zou ook een visie behelzen voor het toekomstige cohesiebeleid zelf. Het cohesiebeleid na 2020 moet over voldoende middelen beschikken en er moet werk worden gemaakt van meer efficiëntie en een betere zichtbaarheid van dit beleid, stelt het EESC in een verkennend advies over de toekomst van het cohesiebeleid.

Hoewel we de huidige uitdagingen beslist niet uit het oog mogen verliezen, benadrukt het EESC dat het belangrijk is om nu al te werken aan het cohesiebeleid voor de periode 2021-2027. Een toekomstbestendig cohesiebeleid moet alle regio's bereiken en hen de nodige instrumenten in handen geven om het hoofd te bieden aan toekomstige uitdagingen zoals de toepassing van nieuwe technologieën, het versterken van het concurrentievermogen en het in goede banen leiden van de transitie naar een duurzame ontwikkeling waarbij tegelijkertijd kwaliteitsvolle banen worden gecreëerd.

Een kleiner budget voor het cohesiebeleid, zoals de Commissie voorstelt, is onaanvaardbaar voor het EESC. Het cohesiebeleid is immers een fundamentele pijler om de EU dichter bij haar burgers te brengen en verschillen tussen de EU-regio's en ongelijkheden in de samenleving te verminderen. In het licht hiervan, en met het oog op de nieuwe uitdagingen waar we voor staan, moet dit budget minstens even groot zijn als in de vorige periode.

In het advies wordt ook gewezen op de noodzaak om efficiënter over de impact van het cohesiebeleid te communiceren. De huidige verplichtingen wat betreft het bekendmaken van door de EU gefinancierde projecten moeten beduidend worden aangescherpt, zodat de toegevoegde waarde van de Europese integratie in het algemeen en het cohesiebeleid in het bijzonder zichtbaarder wordt voor het publiek.

Een sterkere territoriale aanpak, meer samenhang en continuïteit tussen EU- en nationale strategieën en meer vereenvoudiging en betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld kunnen volgens het EESC bijdragen aan doeltreffender beleid. (jk)

 Foto: algemeen zicht op het marktplein in Lubaczow (Polen), met onlangs dankzij EU-fondsen gerenoveerde gemeentelijke gebouwen

Meer dan 350 belanghebbenden van de kringloopeconomie uit heel Europa hebben hun succesverhalen en de uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd met elkaar gedeeld tijdens de tweede dag van de Stakeholdersconferentie over de circulaire economie, die op 7 maart 2019 in het gebouw het Europees Economisch en Sociaal Comité werd gehouden.

EESC-lid Cillian Lohan riep de deelnemers op om na te denken over een van de hamvragen in verband met de ontwikkeling van de circulaire economie: Wie moet de verandering in gang zetten? Wie moet het voortouw nemen: de consumenten, de bedrijven of de beleidsmakers?

"Mijn standpunt is dat de verantwoordelijkheid voor de eerste stap naar verandering niet bij de consument mag worden gelegd, poneerde Lohan, waarna hij met klem zei: "Juist door veranderingen in bedrijfspraktijken, ondersteund door beleidswijzigingen en beleidsinfrastructuur, zal er een omgeving ontstaan waarin consumenten betaalbare en toegankelijke opties hebben om circulaire, duurzame keuzes te kunnen maken."

Ladeja Godina Košir, voorzitter van het Europees stakeholdersplatform voor de circulaire economie, spoorde de deelnemers aan om het platform zoveel mogelijk te benutten als een ondersteuningsnetwerk waar ze terecht kunnen om een oplossing te vinden voor de problemen die ze bij hun kringloopeconomische project ondervinden. Haar boodschap was duidelijk: "Wij willen voor iedereen het netwerk der netwerken zijn."

Joanna Drake, adjunct-directeur-generaal, DG Milieu, benadrukte hoe belangrijk het is dat stakeholders bij de initiatieven van de Europese Commissie op het gebied van circulaire economie worden betrokken: "Zij hebben hun succes voor een deel te danken aan een welbewuste bottom-upbenadering waarbij ze inzetten op ondersteuning en betrokkenheid van belanghebbenden via samenwerking, platforms, uitwisselingen van goede praktijken en vrijwillige bedrijfsstrategieën."

De besprekingen werden gevoerd in acht interactieve workshops over de volgende onderwerpen:

• Overzicht van circulaire strategieën in Europa
• Inzichten van consumenten in de circulaire economie
• Sociale dimensie van de circulaire economie
• Circulaire steden voor de beperking van klimaatverandering
• Circulaire overheidsopdrachten
• Instrumenten om de overgang naar een circulaire economie te meten
• Creatieve innovatie voor een circulaire economie
• Bio-circulaire dorpen voor plattelandsontwikkeling

De dag werd afgesloten met de opening van de expositie Kindred Spirits .

Inspirerend voor de deelnemers was ook de onconventionele toespraak over suggesties om aan te sturen op de volgende ontwikkelingen in de circulaire economie, die werd gegeven door Rieta Aliredjo, voorzitter van de stichting Stars Are Circular. Haar advies? Wees nieuwsgierig, attent, gul en speels!

Verslagen met de conclusies per workshop vindt u hier. (dm)

Is het consumentenbeleid op jongeren afgestemd? Hoe kunnen we hen aansporen om duurzame keuzes te maken? Hoe kunnen we nieuwe tendensen in consumentenbeleid vertalen? Die vragen gaven de aanzet tot een levendig debat dat op 27 maart in Brussel werd gehouden. In een zaal vol studenten, consumentenorganisaties, bedrijven en vertegenwoordigers van de e-sector kwamen uiteenlopende thema's aan bod, variërend van de verbetering van de mobiliteit en het tegengaan van voedselverspilling tot de verduurzaming van snelle mode en het inzicht in de rol van ict's bij het doorvoeren van veranderingen.

Het evenement wilde in de eerste plaats ingaan op de nieuwe uitdagingen in verband met duurzaamheid en informatie- en communicatietechnologieën (ict's), die op de jongeren van vandaag de grootste invloed uitoefenen.

Isabel Caño, vicevoorzitter van het EESC, opende de 21e Europese dag van de consument door haar steun te betuigen voor de massale mobilisatie van jongeren voor het klimaat en te wijzen op het nauwe verband tussen consumptie en milieu en het belang van een consumentenbeleid waarbij rekening wordt gehouden met de klimaatambities van jongeren.

"Jullie invloed in de politiek moet steeds groter worden. Jongeren zouden een belangrijke rol moeten spelen bij het opstellen van het huidige en toekomstige EU-beleid. Met deze Europese Consumentendag willen we benadrukken dat het van cruciaal belang is dat jullie stem in Brussel gehoord wordt," zei ze.

De zeventienjarige Youna Marette, een van de boegbeelden van de klimaatprotesten in België, sprak in naam van haar generatie: "Jongeren zijn consumenten die zich bewust zijn van de belangrijkste problemen die daarmee gepaard gaan. Er zijn mensen die beweren dat dat niet zo is, maar die hebben ongelijk," poneerde ze. "Ik ben geboren in een systeem dat gebaseerd is op eindeloze groei en winst. Hoe kunnen wij uit dit systeem stappen zonder in de marginaliteit terecht te komen? Volgens mij ligt het antwoord voor de hand: alles moet veranderen en de verandering is al op til."

In welke mate de consumptiepatronen van de jongere generatie verschillen van die van oudere consumenten, was één van de kernthema's van de dag. In recente studies van de Commissie en CRÉDOC over consumentengedrag worden nieuwe tendensen en uitdagingen toegelicht. Millennials kunnen zich wel meer bewust zijn van milieuvraagstukken dan oudere generaties, voor wie duurzaamheid een vrij abstract begrip was, maar bij de aankoop van producten houden ze toch eerder rekening met prijs en comfort dan met duurzaamheidsaspecten, al zou dat met hun beperkte koopkracht te maken hebben.

Uit een andere, door het CEPS uitgevoerde studie blijkt dat millennials hun inkomen anders besteden. Communicatie is een belangrijke uitgavenpost en wordt beschouwd als een fundamentele behoefte, net als voeding en huisvesting. Vrijwel 100 % van de millennials heeft een smartphone, wat een impact heeft op de manier waarop ze consumeren, met in verhouding veel onlineaankopen.

Om een beter inzicht te krijgen in de nieuwe uitdagingen voor het consumentenbeleid, werden in drie parallelle workshops drie belangrijke sectoren onderzocht: voeding, mobiliteit en kleding.

In een debat over de invloed van sociale media waren de sprekers het erover eens dat sociale netwerken centraal staan in het leven van jongeren en dat dat waarschijnlijk ook zo zal blijven. Daarom was het belangrijk om te begrijpen of en hoe die gereguleerd moeten worden. Ict's hebben ook een schaduwzijde: deze krachtige, democratische instrumenten brengen miljoenen mensen samen, maar kunnen ook worden gebruikt om privégegevens te verzamelen en om mensen er met gerichte reclame toe aan te zetten meer te consumeren.

Een verslag met daarin de belangrijkste bevindingen van de dag vindt u hier. (dm/ss)

Om het potentieel van de euro als internationale munt ten volle te ontwikkelen, moet de EU een macro-economisch beleid voeren waarbij de EMU wordt verdiept en de bankenunie en kapitaalmarktenunie (KMU) worden voltooid. De voornaamste vereiste is echter dat de lidstaten elkaar vertrouwen en dezelfde visie hebben voor de toekomst van de economie van de EU. Dat zijn de belangrijkste conclusies van een hoorzitting over de Versterking van de internationale rol van de euro die het EESC onlangs heeft gehouden.

Een sterkere euro zou zich vertalen in lagere transactiekosten en minder risico's voor de Europese industrie en consumenten. Zo zou Europa wereldwijd meer invloed krijgen en aan soevereiniteit winnen. Een andere reden om de internationale rol van de euro nog te versterken, is volgens de sprekers tijdens de hoorzitting het feit dat de meest toonaangevende munteenheid in de wereld van vandaag, de Amerikaanse dollar, de voorbije jaren meer gepolitiseerd is. Tegen deze achtergrond heeft de euro het potentieel om bij te dragen tot de opbouw van een multipolair en veerkrachtiger internationaal financieel stelsel.

De sprekers waren over het algemeen ingenomen met het initiatief van de Commissie om de euro te versterken, maar waren kritisch over de mogelijke reikwijdte ervan. Door de marktdiepte en -liquiditeit zou de Amerikaanse dollar sterk aanwezig zijn en blijven op de markten. Op EU-niveau zou de KMU het potentieel hebben om de markt te ontwikkelen en te integreren, wat van belang is voor de internationale rol van de euro.

Toenemende economische convergentie, meer sociale cohesie, een actievere Europese diplomatie in internationale fora en een gemeenschappelijke Europese visie op bepaalde strategische kwesties werden door de sprekers beschouwd als andere essentiële voorwaarden voor een sterke euro, evenzeer als een adequaat antwoord van het Europese financiële stelsel op de industriële omschakeling en de klimaatverandering.

De hoorzitting heeft waardevolle input opgeleverd voor het advies van het EESC over de mededeling van de Europese Commissie Naar een sterkere internationale rol van de euro. (jk)

Op 3 en 4 april organiseerden het Europees Economisch en Sociaal Comité en de Europese Commissie het jaarlijkse Europees Migratieforum. Hierbij werd onderzocht welke rol het maatschappelijk middenveld en lokale overheden spelen bij het migratiebeheer en het waarborgen van veilige en reguliere routes naar de EU.

Tijdens het forum van 2019 – de vijfde editie – werden tien aanbevelingen geformuleerd als gevolg van discussies onder ongeveer 250 professionals van maatschappelijke organisaties uit de EU en vertegenwoordigers van lokale, regionale en nationale overheden, Europese instellingen en internationale organisaties.

Het evenement werd geopend door Dimitris Avramopoulos, eurocommissaris voor Migratie, en EESC-voorzitter Luca Jahier. Beiden benadrukten de noodzaak van een slim en goed beheerd EU-beleid voor legale migratie, hetgeen de EU in staat kan stellen gebruik te maken van de voordelen van migratie, sociale cohesie te bevorderen en de kwetsbaarste migranten te beschermen.

Het Europees Migratieforum wees erop dat initiatieven van onderop het verschil kunnen maken voor een succesvol migratiebeheer. Ook werd er met klem op gewezen dat het perspectief van migranten moet worden meegenomen bij het ontwikkelen van migratiebeleid.

Andere belangrijke aanbevelingen van het forum hadden onder andere te maken met de betrokkenheid van gastgemeenschappen bij projecten voor de inclusie van migranten, speciale behoeften van kwetsbare groepen, en stimulansen voor de herintegratie van migranten in hun herkomstlanden na een verblijf in de EU voor werk of studie. (ll)