EESC info

Verplichte lessen over Europees beleid, zodat burgers met kennis van zaken naar de stembus trekken. Dit voorstel behaalde de meeste stemmen tijdens de editie van dit jaar van “Jouw Europa, jouw mening” (YEYS), het jongerenevenement dat het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) op 21 en 22 maart 2019 organiseerde. Dit initiatief zal samen met drie andere voorstellen over de vraag hoe nieuwe technologieën en sociale media de opkomst bij de EU-verkiezingen kunnen vergroten, aan het Europees Parlement worden toegezonden.

Na twee dagen van levendige discussies hebben de 99 deelnemers aan YEYS 2019 - middelbare scholieren van 16 en 17 jaar oud - tijdens hun slotsessie tien aanbevelingen gedaan. Zij richtten de schijnwerper vooral op onderwijs en sociale media; in een aantal projecten werden onlineplatforms en reallifebijeenkomsten gecombineerd om zo het maatschappelijk middenveld in contact te brengen met beleidsmakers. De volgende vier voorstellen haalden de meeste stemmen:

1. #Future is now: een verplicht lessenpakket voor scholen in heel Europa dat uit drie onderdelen bestaat: een praktisch gedeelte, met bezoeken aan EU-instellingen; een theoretisch gedeelte met toetsen en presentaties; en een interactief platform met quizzen en video's.

2. EU&U.EU: een website met informatie over de EU en de Europese verkiezingen, waarbij ruimschoots gebruik wordt gemaakt van sociale media en multimedia-inhoud, om de transparantie en voorlichting te verbeteren.

3. (ex-aequo) Europe E-VOTE (Elektronisch stemmen in Europa): een voorstel om van de verkiezingsdag een nationale feestdag te maken en elektronisch stemmen te promoten; en From You to EU (Van jou naar de EU), een initiatief om sociale bewegingen in contact te brengen met politici zodat zij samen oplossingen kunnen uitwerken.

Voorts hebben de scholieren nog de volgende voorstellen ingediend:

#Insta (nt) vote (Insta(nt) stemmen): verbetering van de sociale media-accounts van de EU door specifiek op jongeren gerichte inhoud van hoge kwaliteit op te nemen, zoals korte video's en commentaren van influencers, met als doel de bewustwording en bereidheid tot participatie onder jongeren te vergroten.

Netwerk van jonge Europeanen: een project gericht op het verspreiden van informatie over de acties maar ook over de beperkingen van de EU, om mensen met verschillende achtergronden uit Europa met elkaar in contact te brengen en een debat op gang te brengen via een internetplatform dat ondersteuning biedt bij het opzetten van projecten en waarop ook de resultaten kunnen worden gepubliceerd.

Find(ing) your voice (Vind je stem): een top die drie keer per jaar plaatsvindt, met een rechtstreekse dialoog en activiteiten voor jonge Europeanen en politici, en een website met interactieve inhoud en informatie.

Bepaal je eigen toekomst - geef je mening: een website waarop jongeren onder de 26 hun mening over allerhande onderwerpen kwijt kunnen. Gebruikers kunnen de meningen liken of disliken; de meest populaire berichten zouden aan het Europees Parlement worden voorgelegd.

SharEU: een app die kan worden gebruikt om sociale bewegingen in contact te brengen met de EU-instellingen en waarbij gespecialiseerde moderatoren maandelijks verslag uitbrengen aan het Europees Parlement over de geplaatste berichten, zodat de band met de burger wordt aangehaald.

Stemmen die gehoord mogen worden: een platform met ruimte voor initiatieven en toespraken die kiezers ertoe kunnen aanzetten de barricaden op te gaan voor hun ideeën. Het publiek kiest de initiatieven die aan het Europees Parlement worden voorgelegd.

De scholieren werden door Luca Jahier, EESC-voorzitter, met de volgende woorden verwelkomd: We moeten in de voetsporen treden van Greta Thunberg, die er geen doekjes om windt en er zo in is geslaagd op korte tijd heel wat mensen achter zich te krijgen. Hou je niet afzijdig maar doe mee en lok mensen uit hun tent, want jullie vechten niet alleen voor jullie eigen toekomst, maar ook voor onze toekomst.. Isabel Caño, EESC-vicevoorzitter voor communicatie, rondde het evenement af met de volgende verklaring:Als instelling waar we allemaal leren onderhandelen om tot een compromis te komen, kan het EESC met trots verklaren dat het achter jullie ideeën, jullie dromen, jullie enthousiasme en jullie oplossingen staat.. (dgf)

Ter gelegenheid van de tiende verjaardag van "Jouw Europa, jouw mening!" (YEYS) sprak EESC-Info met voormalig vicevoorzitster Irini Pari, die in 2010 met het idee voor dit evenement kwam; zij blikt terug op de begindagen van YEYS en geeft haar visie op de toekomst van Europa.

EESC-Info: Mevrouw Pari, kunt u ons vertellen hoe dit initiatief tot stand is gekomen? Waar kwam het idee vandaan?

Irini Pari: Als vicevoorzitster voor communicatie wilde ik ook jonge Europeanen bereiken. Ik wilde deze minder voor de hand liggende doelgroep de kans geven zelf mee te maken en te begrijpen wat Europa inhoudt en die ervaring uit de eerste hand te delen, los van alle stereotypen, en ik wilde jongeren aanmoedigen om zich in te zetten voor de samenleving. Ik wilde de sterren van Europa in de ogen van die jongeren zien schitteren en dat is gelukt!

Bent u tevreden over de manier waarop YEYS zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld?

Jazeker! Het is fantastisch om te zien hoe een initiatief dat je zelf uit de grond hebt gestampt zich ontwikkelt en groeit, en te weten dat je duizend jonge harten in heel Europa hebt geraakt is dan een prachtige beloning. Ik wil van deze gelegenheid gebruikmaken om alle vicevoorzitters communicatie die de fakkel hebben overgenomen, en heel in het bijzonder Isabel, van harte te bedanken, net als het hele YEYS-team dat zich hiervoor de afgelopen jaren met zoveel enthousiasme en passie heeft ingezet.

Hoe ziet u de rol van jongeren bij de opbouw van Europa nu en in de toekomst? Ik heb alle vertrouwen in jongeren en hun gedrevenheid. Jongeren groeien vandaag de dag op in moeilijke en uitdagende tijden, maar elke uitdaging is ook een geweldige kans! Kijk maar hoe de millennials al bezig zijn oplossingen te bedenken: zij maken gebruik van de nieuwe mogelijkheden van de deeleconomie en deelplatforms, versterken de ondernemingsgeest, stellen in hun beroepsleven betekenis en waarden centraal, en willen voor alles een bijdrage leveren aan de samenleving en de klimaatverandering tegengaan. Met de manier waarop jongeren zich vandaag inzetten voor het klimaat in gedachten lijkt het me dat YEYS relevanter is dan ooit - jonge mensen willen hun stem laten horen, en wij hebben proactief ingespeeld op die behoefte!

Wat vindt u van de editie 2019 van YEYS?

Ik ben zoals elk jaar onder de indruk van de resultaten! Dit jaar luidde het motto van de debatten waaraan werd deelgenomen door tieners uit heel Europa Stem voor jouw toekomst. Zij hielden een pleidooi voor meer onderwijs, meer informatie en meer transparantie; daarbij zouden alle beschikbare middelen moeten worden ingezet - interactieve websites, lessen, contacten, activiteiten, vergaderingen - en alle partijen moeten worden betrokken - senioren, jongeren, politici, sociale bewegingen, deskundigen en de media.

Hoe zou uw ideale Europa eruitzien?

Ik droom van een diep democratisch Europa waar verkiezingen, de scheiding der machten, de grondrechten en de rechtsstaat worden geëerbiedigd. Een Europa met een op dialoog gebaseerde bloeiende, dynamische en onafhankelijke participatiedemocratie. We weten maar al te goed dat er meer dan één waarheid bestaat! We moeten trachten de standpunten van anderen te begrijpen, bruggen te bouwen, een duidelijk doel na te streven en het algemeen belang te laten voorgaan op individuele belangen. Dat is precies wat wij hier doen, en ik ben er dan ook trots op lid te zijn van het Comité. Ja, Europa is een hele uitdaging. Ja, Europa is gecompliceerd. Ja, Europa is onvolmaakt, maar dat is de schoonheid ervan. Bouwen aan Europa is een tijdrovende en lastige taak, maar wel een die de moeite loont; laten we ons daar dus samen voor inzetten!

De eerste editie van Your Europe, Your Say! vond plaats in 2010 toen de vernietigende financiële crisis pas was begonnen, de EU-instellingen andere voorzitters hadden en nog niemand ooit van het woord "brexit" had gehoord. Instagram bestond niet, WhatsApp was net opgericht en Twitter had slechts 100 miljoen gebruikers – niets vergeleken met de 1,5 miljard gebruikers in 2019. Sindsdien is er veel veranderd, maar het enthousiasme en de energie van jongeren blijft hetzelfde. Voor deze tiende verjaardag van Your Europe, Your Say! heeft het EESC drie oud-deelnemers uitgenodigd om deel te nemen aan de debatten en hun ervaringen te delen.

Carlos Aceituno uit Spanje was een van de deelnemers aan de eerste editie van Your Europe, Your Say! in 2010. In dat jaar legde een vulkaanuitbarsting in IJsland het Europese vliegverkeer lam. Daarom konden verschillende delegaties Brussel niet bereiken en moesten de Spaanse en Portugese docenten hun studenten in een gedeeld huurbusje naar huis brengen. Maar Carlos herinnert zich Your Europe, Your Say! om andere redenen: "Het was een uitgelezen kans om te leren over de werkzaamheden van de EU-instellingen en om een persoonlijke band te vormen met het EU-project." Carlos is nu 25 jaar en heeft als wiskundeleraar veel met tieners te maken, maar hij blijft geïnteresseerd in politiek: "Ik wil eerst ervaring opdoen als leraar en me daarna gaan bezighouden met onderwijsinitiatieven voor mensen met een handicap, of zelfs mijn eigen consultingbedrijf op dit gebied beginnen." Carlos is erg uitgesproken over de invloed van Your Europe, Your Say! op zijn carrière: "Ik wist toentertijd al dat ik leraar wilde worden, dus ik zou niet willen zeggen dat het meedoen aan Your Europe, Your Say! mijn keuzen heeft bepaald, maar het heeft me zeker geholpen het verband tussen onderwijs en politieke actie te begrijpen."

Zeven jaar geleden, in 2012, nam Evita Nedzvecka uit Letland deel aan de derde editie van Your Europe, Your Say!. Ze is nu de jongste diplomaat van haar land en werkt voor de Letse ambassade in Oslo. Deze bliksemcarrière houdt ook verband met haar ervaringen tijdens Your Europe, Your Say!: "Ik weet zeker dat meedoen aan Your Europe, Your Say! ervoor heeft gezorgd dat ik internationale betrekkingen ben gaan studeren, wat er weer voor heeft gezorgd dat ik diplomaat ben geworden. Ik heb er ook geleerd hoe de besluitvorming van de EU-instellingen werkt en hoe mensen daar invloed op kunnen hebben." Haar ervaring was echter ook vanuit persoonlijk oogpunt positief, aangezien sommige deelnemers nog contact hebben via sociale media, en – in de woorden van Evita – "omdat het me heeft geholpen ervaring en zelfvertrouwen op te doen. Daarna wist ik dat ik alles kon doen wat ik wilde."

Giovanni Arcari uit Italië maakte Your Europe, Your Say! mee in 2014 en deelt de meningen van de twee andere oud-deelnemers: "Ik was altijd al geïnteresseerd in politiek, alleen niet in politieke partijen. Dankzij Your Europe, Your Say! heb ik kennis gemaakt met de rol van het EESC en het maatschappelijk middenveld. Ik draag graag uit wat het EESC is en wat het doet, en hoe fantastisch het is om aan Your Europe, Your Say! deel te nemen." Giovanni is nu 22 jaar en studeert werktuigbouwkunde in Duitsland. Hij benadrukt ook de voordelen van Your Europe, Your Say! wat betreft zelfvertrouwen: "Voor mij was het de eerste keer dat ik in het openbaar moest spreken, en ik moest het in het Engels doen. Het heeft me enorm geholpen mijn mentale grenzen te verleggen, en ik ben erachter gekomen dat ik met mensen uit andere landen en met verschillende achtergronden kon communiceren."

Deze "veteranen" namen deel aan de debatten en gebruikten hun ervaringen om de deelnemers van dit jaar te helpen met het opstellen van hun voorstellen. Ze wezen alle drie op de energie en het enthousiasme van de studenten en waren onder de indruk van hun gedegen kennis, die grotendeels te danken was aan intensief gebruik van sociale media en het internet. Ze waren het er ook over eens dat de methodologie van Your Europe, Your Say! sterk was verbeterd. "Ik denk dat de nieuwe opzet veel creatiever is en deelnemers in staat stelt zichzelf vrij uit te drukken", aldus Carlos. Giovanni is het met hem eens, maar geeft aan dat de debatten "iets gestructureerder" moeten zijn om afleiding te voorkomen. Evita beëindigde de discussie met een eenvoudige waarheid: "Talent is talent, waar het ook vandaan komt en welke methodologie je ook gebruikt" – en dat is waar het bij Your Europe, Your Say! om draait. (dgf)

De deelnemers aan Your Europe, Your Say! zijn dan wel tieners, maar hun visie op EU-aangelegenheden verschilt niet veel van die van volwassenen: zij maken zich net als hun ouders zorgen over het toenemende populisme, de bedreiging van de democratie en recente ontwikkelingen, zoals de brexit, die het EU-project in gevaar kunnen brengen. Ze begrijpen ook dat de EU het vertrouwen van de burger moet terugwinnen door beter te communiceren en ze hebben zelfs een mogelijke oplossing gevonden in sociale media als een belangrijk middel waarmee de transparantie kan worden verbeterd, meer bewustzijn kan worden gecreëerd en de burgers meer bij EU-aangelegenheden kunnen worden betrokken.

"In mijn land is er te weinig informatie over de aankomende Europese verkiezingen. Ik wist er persoonlijk niets van voordat ik naar Brussel kwam", zei een Oostenrijkse student. "Als politici debatteren, spreken ze een taal die jongeren niet begrijpen." Dit communicatieprobleem werd ook door andere deelnemers aangehaald. Volgens hen zijn sociale media het aangewezen middel om jonge kiezers te bereiken. "Er is nauwelijks interactie tussen de sociale media van de EU en de volgers ervan, en de inhoud is eerlijk gezegd erg saai!", aldus een Duitse student.

Ook werd tijdens de debatten geopperd dat deze gebrekkige communicatie kan leiden tot de opkomst van allerlei vormen van populisme en de democratie en EU-waarden in gevaar kan brengen. "Immers, wie slaapt in een democratie, kan zomaar wakker worden in een dictatuur", aldus een van de deelnemers. Veel andere deelnemers hadden het over de EU-waarden als het belangrijkste dat jongeren uit alle lidstaten bindt. "We komen uit verschillende landen, maar we vechten allemaal voor dezelfde waarden", aldus een jonge studente. Ze kreeg meteen bijval van een andere deelnemer: "Het gaat er in Europa om dat we in verscheidenheid verenigd zijn en dat we proberen de vrede te bewaren en de democratie te beschermen."

Al deze zorgen kwamen tot uiting in de tien voorstellen die de studenten opstelden waarin de behoefte aan duidelijkheid en transparantie in het communicatiebeleid van de EU naar voren kwam. In de ogen van deze jongeren hebben we met onze mobiele telefoons letterlijk de oplossing in handen: sociale media zijn de uitkomst, omdat zij direct contact tussen politici en burgers mogelijk maken. Een van de studenten merkte op: "Politici denken dat jongeren niets om politiek geven, maar dat is niet waar. Als ze willen dat jongeren hun betrokkenheid tonen, dan moeten ze leren sociale media op een verstandige manier te gebruiken!" (dgf)

Voor de 10e editie van YEYS werd een recordaantal inzendingen geregistreerd: in totaal 1039, waarvan 972 uit EU-landen en 67 uit kandidaat-lidstaten. Het hoogste aantal aanvragen kwam uit Roemenië (221) en het laagste aantal uit Malta en Montenegro (4 elk).

33 middelbare scholen (één uit elk van de 28 lidstaten en één uit elk van de vijf kandidaat-lidstaten (Albanië, Noord-Macedonië, Montenegro, Servië en Turkije) werden op willekeurige wijze elektronisch geselecteerd voor deelname aan dit initiatief. Voor het eerst sinds de start van YEYS nam ook één van de Brusselse (waar de kinderen van EU-ambtenaren hoofdzakelijk in hun thuistaal onderwijs krijgen, en de verschillende taalsecties in een meertalige en multiculturele context parallel aan elkaar studeren met ook een aantal gemeenschappelijke lessen) deel aan het debat.

Op 20 en 21 maart 2019 zakten 102 leerlingen (drie van elke deelnemende school) af naar Brussel om aan het grote debat deel te nemen. De leeftijd lag tussen de 15 en de 20 jaar, maar de meesten zaten in de leeftijdscategorie 16 tot 18. In tegenstelling tot vorige bijeenkomsten waren de vrouwelijke deelnemers dit keer in de meerderheid (60 versus 42).

In de aanloop naar het evenement bereidden de leerlingen zich samen met een meegereisde leraar voor op het debat. Ook kregen ze bezoek van een EESC-lid, dat mede het debat stimuleerde door het te richten op een reeks cruciale vragen:

• Hoe kunnen we de representatieve democratie in de toekomst versterken?
• Wat voor politiek engagement bestaat er buiten de Europese verkiezingen, en hoe zou jij daar jouw steentje aan kunnen bijdragen?
• Wat moet er volgens jou worden gedaan om de opkomst bij de verkiezingen voor het EP te verhogen?

Tijdens het evenement werkten de leerlingen onder begeleiding van deskundige gespreksleiders 10 aanbevelingen uit voor de Europese beleidsmakers. Via een stemming werden vervolgens de drie aantrekkelijkste voorstellen geselecteerd.

Your Europe, Your Say! (YEYS) wordt georganiseerd door het Europees Economisch en Sociaal Comité, de spreekbuis van het maatschappelijk middenveld op Europees niveau, en is het EESC-evenement voor jongeren bij uitstek. Met dit initiatief streeft het EESC ernaar dat de standpunten, ervaringen en ideeën van de jongere generatie in de EU-besluitvorming in aanmerking worden genomen.

Nadere details over YEYS2019 zijn te vinden op de officiële website van het evenement. (dm & ks)