Op 12 december heeft het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) prijzen uitgereikt aan vijf maatschappelijke organisaties die gelijke kansen voor vrouwen en mannen bevorderen, het bewustzijn over het potentieel en de verwezenlijkingen van vrouwen vergroten en bijdragen tot een sterkere rol voor vrouwen in de Europese samenleving en economie. Het prijzengeld van in totaal 50 000 euro werd verdeeld over vijf laureaten. De Italiaanse organisatie “Women’s toponomy” ging naar huis met de eerste prijs van 14 000 euro. De overige vier winnaars, goed voor 9 000 euro elk, waren: “Polish Women’s Strike” (2e plaats), de Bulgaarse vereniging NAIA met haar “Fairy Tales project” (3e plaats), de Finse software- en e-businessvereniging met haar “Women Code programme” (4e plaats) en het Belgische “The Brussels Binder” (5e plaats).
“Ik wil iedereen bedanken — de laureaten, die hier vandaag aanwezig zijn, maar ook alle andere kandidaten — voor hun indrukwekkende en inspirerende inzendingen. Hun projecten illustreren dat Europa zich blijft inzetten voor een samenleving die waarlijk gelijk is voor vrouwen en mannen. Dankzij projecten als deze vindt een geleidelijke verandering in het denken plaats. De uitsluiting van vrouwen uit het openbare leven en uit invloedrijke posities wordt in toenemende mate als onaanvaardbaar gezien en stereotypen over de rol van vrouwen worden als achterhaald beschouwd”, aldus EESC-voorzitter Luca Jahier tijdens de prijsuitreiking.
EESC-vicevoorzitter voor communicatie Isabel Caño Aguilar zei: “Het verheugt mij dat de prijs voor het maatschappelijk middenveld dit jaar in het teken staat van een sterkere positie voor vrouwen. De projecten die we hebben ontvangen, zetten zich precies daarvoor in. Wat voor beelden krijgen kinderen van jongs af aan mee? Wat voor percepties beïnvloeden ons indirect wanneer we op straat wandelen of naar een conferentie luisteren? Vanuit dit soort vragen binden de projectindieners de strijd aan met horizontale segregatie op de arbeidsmarkt in mannenbastions zoals de IT-sector, bestrijden ze ongelijkheid door aandacht te besteden aan het onbewuste — waaraan bijvoorbeeld straatnamen appelleren — of laten de stem van vrouwen luider weerklinken in steden van herkomst.
De winnaar van dit jaar, “Women's Toponymy” (“Associazione Toponomastica femminile”), zet zich in voor meer publieke erkenning voor vrouwen — vaak blijft die uit of komt die ruim te laat — door bewustzijn te creëren omtrent hun bijdrage aan de samenleving en de geschiedenis. Vanuit de overtuiging dat toponymie (of plaatsnaamkunde) een goede richtingwijzer is voor de waardering van een samenleving voor haar leden, tracht de organisatie opmerkelijke vrouwen letterlijk en figuurlijk meer “op de kaart” te krijgen.
Bij recent onderzoek dat “Women’s Toponomy” heeft gedaan naar de namen van openbare plaatsen in zowat 90 % van de Italiaanse gemeenten, is gebleken dat er voor elke 100 straten die naar een man zijn vernoemd, slechts 7,8 naar vrouwen zijn vernoemd, waarvan circa 60 % verband houdt met religieuze figuren. Namen van belangrijke vrouwelijke wetenschappers, ondernemers, kunstenaars en atleten zijn in het straatbeeld vrijwel geheel afwezig, en daar wil de organisatie verandering in brengen.
Het project werd zeer positief ontvangen en kreeg tal van gemeenten achter zich. Er zijn nu ook samenwerkingsverbanden met andere Europese organisaties in de maak om deze goede praktijken te verspreiden.
Bij het in ontvangst nemen van de erkenning verklaarde Maria Pia Ercolini, voorzitter van “Toponomastica femminile”: “Er zijn wetten nodig om een samenleving te veranderen, maar die volstaan op zich niet om gedrag op langdurige wijze bij te sturen: daarvoor is tegelijkertijd een mentale switch nodig, waarvoor stereotypen en vooroordelen moeten sneuvelen. Dit is niet zomaar een feministische strijd, maar een strijd voor beschaving en voor een samenleving die is gestoeld op solidariteit”.
De tweede prijs ging naar “Polish Women's Strike”, de grootste vrouwenbeweging in Polen, die in 2016 wereldwijd de voorpagina’s haalde met haar ‘Black Monday Strike’. Via demonstraties en marsen vraagt de beweging meer rechten voor vrouwen en veroordeelt ze de inperking van fundamentele waarden en vrijheden door de regering. Nu heeft ze zich tot doel gesteld om de positie van gewone vrouwen uit kleine en middelgrote Poolse steden te versterken.
“Fairy Tales” uit Bulgarije kreeg de derde prijs. Dit initiatief van de vereniging NAIA bindt door middel van klassieke sprookjes de strijd aan met genderstereotypen die kleine kinderen als het ware met de paplepel ingegoten krijgen, hun denkbeelden vormgeven en hun toekomstige kansen en keuzes beperken.
Op de vierde plaats staat Women Code of #mimmitkoodaa, een programma dat de Finse software- en e-businessvereniging heeft opgezet om het idee te ontkrachten dat softwareontwikkelaars per se mannen moeten zijn. Het programma moedigt vrouwen aan om mogelijkheden in de software-industrie te verkennen en om te evolueren naar beter betaalde banen en carrières in de toekomst.
Het bekroonde project uit België, The Brussels Binder, is een database waarmee vrouwelijke beleidsdeskundigen kunnen worden opgespoord. Het beheer ervan is in handen van een groep vrijwilligers die zich inzetten voor een betere vertegenwoordiging van vrouwen in Europese beleidsdiscussies, zodat EU-wetten en -maatregelen ook de behoeften en standpunten van vrouwen weerspiegelen. De database is bedoeld als hulpmiddel voor een betere genderdiversiteit bij paneldiscussies en in de media, in Brussel en in de rest van de EU.
Het thema van dit jaar, “Meer vrouwen in de Europese samenleving en economie”, wist 177 kandidaten aan te trekken, het op een na hoogste aantal inzendingen in de 11-jarige geschiedenis van de prijs, net achter het thema migratie van 2016. De inzendingen kwamen uit niet minder dan 27 lidstaten, wat erop wijst dat burgers en maatschappelijke organisaties in de hele EU groot belang hechten aan maatregelen om de nog steeds grote ongelijkheden tussen mannen en vrouwen in Europa aan te pakken.
De prijs voor het maatschappelijk middenveld vormt een bekroning van “uitmuntende initiatieven vanuit het maatschappelijk middenveld”. De prijs heeft ieder jaar betrekking op een ander aspect van de werkzaamheden van het EESC. In 2018 was het thema Europese waarden, identiteiten en cultureel erfgoed als manier om Europeanen dichter bij elkaar te brengen.
Meer informatie over de EESC-prijs voor het maatschappelijk middenveld 2019 vindt u hier. Een video waarin de bekroonde projecten worden toegelicht, vindt u hier.
Minder