Għalija ma kinitx diffiċli noqgħod ġewwa waqt il-lockdown. Kien hemm numru ta’ affarijiet
li kont ipposponejt għal numru ta’ snin. U sibt il-ħin biex nagħmilhom u
kont kuntenta li rnexxieli neħles minnhom. Ir-ritratti u t-tifkiriet li kont ġbart mid-djar tal-ġenituri tagħna kienu kollha mħalltin, u allura irranġajthom f’ordni Għalija din kienet esperjenza emozzjonali ħafna. Żammejt ruħi okkupata bl-attivitajiet li xtaqt nagħmel fil-passat, bħall-artiġjanat, il-ħami, it-tisjir, il-manifattura tal-likuri Griegi tradizzjonali, il-ġammijiet u l-ippriżervar - l-affarijiet li normalment ma jkollix ħin għalihom meta nkun qed nipprova nlaħħaq mal-impenji tax-xogħol tiegħi.
Mill-banda l-oħra rrid ngħid li tassew ħassejt in-nuqqas ta’ wliedi peress li ma jgħixux magħna. L-iben iż-żgħir tagħna kien jgħaddi minn taħt il-gallarija sabiex inkunu nistgħu naraw lil xulxin mill-bogħod, ħaġa li kienet diffiċli għalina u ġiegħlitna nħossu kemm verament konna qed nitilfu. Ma’ ibni fl-Ingilterra żammejt kuntatt online. Iżda ħassejna l-ħtieġa li nkellmu lil xulxin aktar ta’ spiss minn qabel, anki jekk online biss.
Inħoss li ftit ftit bdejna niftakru ftit mill-valuri li konna nsejna, bħal
li nuru solidarjetà u ngħidu ‘bonġu’ lill-ġirien
iżda li ninsew insellmulhom, li nitbissmu mill-gallarija
lil xi ħadd li jkun għaddej minn taħtna fit-triq. Bil-pandemija, is-sentimenti
li fil-fatt konna insejna reġgħu tfaċċaw. Insejna kif inħossuna grati. Konna qed inqisu saħħitna
bħala stat ta’ fatt. Fl-2020, qatt ma stajna nobsru li virus se jagħmel daqshekk ħsara, li kien se jeħodilna l-għeżież tagħna, li f’pajjiż ġar kien se jkun hemm rata ta’ mwiet daqstant għolja, li se jintilfu tant ħajjiet ta’ bnedmin. Kollox iġiegħlek taħseb ftit differenti, u tagħti ħarsa aktar mill-qrib lejn il-valuri tal-ħajja bażiċi tiegħek.
Bis-saħħa tal-pandemija għarafna wkoll l-importanza ewlenija tax-xjenza f’ħajjitna. Għandna bżonn nibdew diskussjoni biex naraw liema pajjiżi
ntlaqtu l-aktar u għaliex, filwaqt li nanalizzaw ir-rwol tal-populiżmu u t-teoriji ta’ konfoffa, biex ma nsemmux il-moviment kontra t-tilqim, f’dawn il-pajjiżi. L-aċċettazzjoni u l-fiduċja fix-xjenza min-naħa tal-politiċi u l-pubbliku pproteġiet lil ċerti pajjiżi, bħall-Greċja. Naħseb li jeħtieġ ukoll li nibdew diskussjoni dwar ir-rwol tal-knisja, tal-midja u tal-personaġġi pubbliċi prominenti matul il-pandemija.
Huwa sinifikanti ħafna li fil-pajjiżi kollha ħa ħafna prominenza s-siwi tas-sistemi tas-saħħa
nazzjonali, peress li dan l-aħħar, fid-dawl tal-globalizzazzjoni u tal-enfasi tas-soċjetà
fuq mezzi ta’ ġenerazzjoni tal-ġid, indunajna li xi servizzi ma jistgħux jingħataw b’approċċ ibbażat fuq il-qligħ. Konna ttraskurajna s-sistemi tas-saħħa nazzjonali u issa nifhmu kif dawn iridu joperaw, mhux biss f’każ ta’ pandemija, iżda dejjem.
Għandna nkunu grati ħafna lejn dawk kollha li kienu fuq quddiem minkejja d-diffikultajiet kollha li s-sistemi nazzjonali tas-saħħa kienu qed jiffaċċjaw.
Nixtieq inżid kelmtejn dwar is-suġġett tal-konsumaturi. B’xorti ħażina f’ħafna Stati Membri, minħabba l-pandemija, kien hemm deterjorament fl-istandards tal-protezzjoni tal-konsumatur, speċjalment għall-passiġġieri/vjaġġaturi. Għalkemm il-Kummissarju tal-UE rilevanti ħareġ rakkomandazzjoni lill-Istati Membri biex ma jissospendux il-leġislazzjoni li tipproteġi lill-konsumaturi fir-rigward tat-titjiriet, it-tours kollox kompriż u t-trasport,< br/> sfortunatament bosta Stati Membri komplew bis-sospensjoni. Għalhekk, minflok ma
nistgħu nieħdu flusna lura meta nikkanċellaw il-biljetti, dawn qed jagħtuna
vawċers - validi għal 12 sa 18-il xahar - li lanqas biss huma garantiti f’każ li l-kumpanija
tal-ivvjaġġar tfalli. Jekk ma
nużawx il-vawċers sal-iskadenza, imbagħad anqas inkunu nistgħu nerġgħu nieħdu flusna lura. Dan jammonta għal self mingħajr imgħax min-naħa tal-kumpaniji tal-ivvjaġġar minn fuq dahar
il-konsumaturi, li ntlaqtu wkoll mill-pandemija. Naf
b’persuni li ma għandhomx bżonn il-vawċers tagħhom peress li hemm ċertezza
li mhux se jużahom fit-12 sa 18-il xahar li ġejjin (eż. vjaġġi tal-iskola għat-tfal
li jispiċċaw l-iskola sekondarja din is-sena). U minkejja dan, għat-12 sa 18-il xahar, il-ġenituri ta’ dawn it-tfal se jkunu pprovdew self mingħajr imgħax lil kull min huwa involut fl-organizzazzjoni ta’ dawn il-vjaġġi. Mhuwiex aċċettabbli li jitnaqqsu d-drittijiet tal-konsumatur.
Barra minn hekk, peress li qed ngħixu f’era diġitali u lkoll qed naħdmu mid-dar
, b’użu akbar tal-Internet, kien hemm ħafna aktar każijiet ta’ frodi online
, kif ukoll aktar tixrid ta’ aħbarijiet foloz, inkluż allegazzjonijiet ta’ konfoffi.
Minflok, neħtieġu niżguraw li waqt it-telexogħol il-ħaddiema jkomplu jgawdu d-drittijiet miksuba tagħhom. Kwistjoni partikolari li jkun jabqel li nanalizzaw hija kif titkejjel il-prestazzjoni, kif għandha tiġi vvalutata, u, fi kwalunkwe każ, jeħtieġ li neżaminaw ir-relazzjonijiet tax-xogħol taħt il-kundizzjonijiet tat-telexogħol.
Parametru ieħor importanti ħafna li beda juża l-KESE - li l-President tal-KESE, Luca Jahier, diġà esprima l-appoġġ tiegħu għalih fuq Twitter - hija l-proposta mill-Prim Ministru Grieg li titlob l-akkwist konġunt min-naħa tal-Istati Membri ta’ vaċċini, terapewtiċi, mediċini u testijiet dijanjostiċi, sabiex l-ebda Stat Membru ma jitħalla mingħajr provvisti li huma essenzjali għall-ħajja tal-bniedem.
Din hija inizjattiva li jeħtieġ li tiġi adottata mill-KESE b’mod ġenerali, fil-forma ta’ opinjoni fuq inizjattiva proprja, sabiex ikun hemm ċertezza assoluta li l-Istati Membri kollha jkollhom aċċess ugwali għall-vaċċini, għat-terapewtiċi u għad-dijanjostika. Nixtieq ngħid li kelli pjaċir kbir nippreżenta din il-proposta kemm lill-President tagħna, Luca Jahier, kif ukoll lill-Uffiċċju Ewropew tal-Għaqdiet tal-Konsumaturi (BEUC), u t-tnejn li huma qablu li jappoġġjawha.