I bhfocail Gloria Steinem, iriseoir agus feimineach Méiriceánach: ‘is éard is sochaí chomhionann ann sochaí nach bhfuil beann ar bith aici ar an bhfocal “inscne” agus áit ina bhféadfaidh an uile dhuine a bheith ar a dhóigh féin.’
Caithfimid ár seacht ndícheall a dhéanamh chun an sprioc sin a bhaint amach. Siúd is go bhfuil dul chun cinn áirithe déanta againn, is fada uainn fós an comhionannas idir fir agus mná. Le fada fiannach an lá, tá CESE ag iarraidh feasacht an phobail ina leith a mhúscailt agus an t-ábhar seo a chur ar ais ar an gclár oibre. Ní leor a thuilleadh dearbhuithe agus dea-rúin gan éifeacht, ach is gá cinntí a ghlacadh ar an leibhéal polaitiúil chun an comhionannas a bhaint amach.
Is gá dúinn steiréitíopaí gnéasaíocha a chaitheamh i gcúil choicíse. Ní foláir dúinn cur i gcoinne na steiréitíopaí a chraobhscaoiltear i gcuid de na meáin, i ngrúpaí reiligiúnacha agus grúpaí nach iad. Is éard atá á lorg againn ná go gcuirfí go tréan in aghaidh an neamhionannais inscne i ngach uile réimse den saol; mura gcuirfear, beidh feitheamh fada 100 bliain eile romhainn nó go mbainfear an comhionannas amach.
Is a bhuí leis an oideachas agus an fhaisnéis a chuirimid ar fáil a fhéadfaimid tuairimí an phobail a stiúradh mar is cuí, dul i bhfeidhm orthu go dearfach agus treisiú lena bhfuil de bhrú á chur chun líon na mban a bhfuil róil acu sa tsochaí, sa gheilleagar, sa pholaitíocht agus sa chinnteoireacht a mhéadú.
I bhfad ó shin is ea a cuireadh tús leis seo: i gConradh na Róimhe, a síníodh 25 Márta 1957, rinneadh an comhionannas idir fir agus mná a chumhdach ann mar ábhar bunriachtanach agus tugadh prionsabal an phá chomhionainn as obair chomhionann isteach sna chéad chonarthaí. Tá breis agus seasca bliain imithe tharainn ó shin agus tá teipthe orainn fós cuspóir sin an chomhionannais iscne a bhaint amach.
Rud eile de, ní léiriú ceart ar líon na mban sa tsochaí an méid díobh atá gníomhach i saol na hoibre: siúd is gurb ionann agus 51% de dhaonra an Aontais na mná, níl ach 67% díobh fostaithe. Maidir le líon iomlán na bhfiontraithe, mná is ea 31% díobh agus is céatadán suarach é sin. Is ar éigean is fearr an scéal ar an leibhéal domhanda: 39% den lucht saothair, mná is ea iad agus ní ghineann siad ach 37% d’olltáirgeacht intíre an domhain. Tá an éagothromaíocht sin ag cur moill ar an bhfás eacnamaíoch inbhuanaithe, ar an nuálaíocht agus ar an dul chun cinn sóisialta.
De réir an taighde atá déanta, dá mbeadh oiread céanna ban páirteach sa gheilleagar agus atá d’fhir páirteach ann, thiocfadh méadú 26% ar olltáirgeacht intíre an domhain faoi 2025. Fágann sin nach ceist mhorálta ná shóisialta é an neamhionannas idir fir agus mná; is dúshlán eacnamaíoch ina theannta sin é.
Tá rian an neamhionannais seo le tabhairt faoi deara sa Choiste seo freisin, áit ar mná 30% de na comhaltaí. Arís eile, is suarach le rá é sin.
Ar an ábhar sin, bheartaigh CESE a ghradam bliantúil suaitheanta, Duais na Sochaí Sibhialta, a bhronnadh i mbliana ar eagraíochtaí a shaothraíonn go dícheallach ar mhaithe le líon na mban a bhfuil ról socheacnamaíoch acu san Aontas a mhéadú. Leis an duais seo cúitítear an saothar a dhéantar de thoradh tionscnaimh agus tionscadail nuálacha a oibríonn ar son comhdheiseanna idir mná agus fir agus chun go gcaithfear leo ar bhonn comhionann i réimsí uile an tsaoil.
Roghnaíodh cheana féin na cúig thionscadal is fearr. Is ábhar mórtais dom a rá go mbronnfar an duais seo ar thionscadail a fhéachann le feabhas a chur ar an domhan s'againne - ní hamháin do na mná, ach don tsochaí ina hiomláine!
Seo eagrán deireanach na nuachtlitreach i mbliana agus is mian liom, ó tá deireadh na bliana chugainn, buíochas a ghabháil libh as bheith chomh comhoibritheach sin agus rath a ghuí oraibh don athbhliain.
Isabel Caño Aguilar
Leas-Uachtarán um an gCumarsáid
Read less