EESC info

"Is é an dúshlán atá romhainn ná go gcaithfear an t-athrú aeráide a chomhrac agus bia a chur ar fáil do dhomhan ar gearr go mbeidh daonra de 10 mbilliún ina gcónaí air. Féadfaidh an bithgheilleagar, ar faoina scáth a dhéantar acmhainní bitheolaíocha in-athnuaite a tháirgeadh agus a thiontú ansin go bia, ábhar beatha agus táirgí bithbhunacha, féadfaidh sé ról mórthábhachtach a bheith aige i dtaca leis an dá chuspóir seo a bhaint amach,"a dúirt Mindaugas Maciulevičius agus Udo Hemmerling, rapóirtéirí na tuairime ó CESE maidir leis An Straitéis Bhithgheilleagair a Thabhairt Cothrom le Dáta, a glacadh an 15 Bealtaine.

Tá prionsabail na hinbhuanaitheachta riachtanach i gcomhair bithgheilleagar 'nua' agus caithfear acmhainní nádúrtha a chaomhnú chun go leanfaidh siad de bheith táirgiúil.

Tá ról tábhachtach ag FBManna sa bhithgheilleagar. Ionas gur féidir leo tuilleadh a dhéanamh sa réimse seo, is gá dóibh comhairle níos fearr a fháil chomh maith le rochtain ar mhaoiniú. Tá sé riachtanach seirbhísí comhairleacha aonair agus solúbtha a chur ar bun chun cuidiú le FBManna in earnáil an agraibhia tionscadail nuálacha fadtéarmacha a sheoladh. Ina theannta sin, d'fhéadfadh ról tabhachtach a bheith ag an gcomhar idir na hearnálacha poiblí agus príobháideacha chun cur le héifeachtacht agus chun tús a chur le malartú eolais, saineolais agus dea-chleachtas.

D’fhéadfadh naisc idir ceantair éagsúla (ceantair uirbeacha agus thuaithe, ceantair thuaithe éagsúla, agus an mhórthír agus na farraigí) tacú le slabhraí luacha agus braislí inbhuanaithe sa bhithgheilleagar, agus chabhródh seo go háirithe le tíortha na hEorpa Láir agus Thoir cur lena dtáirgeacht agus, ar an gcaoi sin, borradh a chur faoin bhfás agus faoi phoist, go mór mór i gceantair faoin dtuath. Tá go leor leor bithmhaise sa réigiún sin de thoradh gníomhaíochtaí forleathana i réimsí na talmhaíochta, na foraoiseachta agus an iascaigh, agus tá móracmhainn bithmhaise ann nár úsáideadh fós mar ba cheart. (sma)

Tá CESE den tuairim gur cheart go mbeadh an t-aosú le dínit ina cheart bunúsach. Tá muintir na hEorpa ag maireachtáil níos faide anois, agus is maith an rud é sin. Ach toisc an daonra a bheith ag dul in aois, tá dúshláin eacnamaíocha, shóisialta agus sláinte nua ag teacht chun cinn a dhéanann difear do dhaoine scothaosta, dá dteaghlaigh agus don tsochaí. Is rófhada anois atá faillí á déanamh san ábhar sin agus, dar le CESE, níltear ag teacht roimh na riachtanais atá ag daoine scothaosta. I dtuairim a glacadh an 15 Bealtaine, tharraing CESE aird ar an acmhainn mhór atá i ndaoine scothaosta, acmhainn a bhfhéadfaí leas a bhaint as do phoist nua agus do dhul chun cinn teicneolaíoch.

Tá cúntóirí baile, cúramóirí pearsanta, cúntóirí cúraim agus altraí i measc na ngairmeacha beatha ina gcruthófar an líon is mó post amach anseo. Tá dlúthbhaint ag an oideachas a chuirfear ar na hoibrithe sin le leas daoine scothaosta.

“Molaimid clár Eorpach le haghaidh leibhéal íosta oiliúna/oideachais d’altraí geirinteolaíochta, cúramóirí agus cúntóirí cúraim, ní hamháin ar leibhéal teicniúil ach ar leibhéal sóisialta agus daonna freisin, le go mbeidh sé níos éasca ag oibrithe cúraim agus seirbhísí do dhaoine scothaosta bogadh ó Bhallstát go Ballstát”, arsa Marian Krzaklewski, rapóirtéir na tuairime seo ó CESE. Ba cheart an oiliúint a éascú trí uirlisí teicneolaíochta faisnéise agus cumarsáide a úsáid. Tá sé molta freisin ag CESE creat coiteann Eorpach a bhunú ina gcuimseofaí an chuid is fearr de na cláir oiliúna atá ar fáil.

Teastaíonn ó dhaoine atá ag dul anonn sna blianta maireachtáil chomh fada agus is féidir ina mbaile féin. Maidir le CESE, is den riachtanas é go ndéanfaí a gcuid roghanna a chur san áireamh, i gcomhar lena gclann agus lena ngaolta. “Mar sin féin, ní rogha idir cúram baile agus cúram in ionad cónaithe amháin ba cheart a bheith ann uaidh seo amach”, arsa Jean-Pierre Haber, comhrapóirtéir na tuairime. “Is ann do shaoráidí malartacha cheana féin, agus ní mór na saoráidí sin atá le tógáil go fóill a thógáil i gcruth lena n-éascófar an mhaireachtáil neamhspleách. Ba cheart an dearadh atá orthu a bhunú, dá bhrí sin, ar phróifílí fíordhaoine agus ar riochtaí sláinte ina bhfuil siad.”

Tá sé iarrtha ag CESE freisin úsáid níos fearr a bhaint as nuálaíochtaí sa teicneolaíocht dhigiteach: an teilileigheas, braiteoirí, cárta digiteach cliniciúil agus taifeadtaí leighis cliniciúla, mar aon le teicneolaíochtaí uathoibrithe baile, a chuirfeadh le neamhspleáchas daoine scothaosta agus a mbeadh an cúram níos éifeachtúla agus níos sábháilte freisin dá mbarr. (sma)

Tá Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE) ag iarraidh ar an Aontas Eorpach agus a Bhallstáit an comhionannas idir fir agus mná a chur ar bharr a gcláir oibre pholaitiúil toisc imní a bheith ann go bhféadfadh na hionsaithe a rinneadh le déanaí ar chearta na mban san Eoraip baint go mór den dul chun cinn atá á dhéanamh maidir leis an gcomhionannas idir fir agus mná.

"Le deich mbliana anuas, tá feachtas eagraithe feiceálach á chur chun cinn i gcoinne an chomhionannais idir fir agus mná agus chearta an duine. Ina lán réimsí, mar shampla pá, pinsin agus deiseanna fostaíochta, tá an dul chun cinn maidir leis an gcomhionannas ina stad nó ag dul ar gcúl", arsa Indre Vareikytė, an rapóirtéir le haghaidh na Tuairime ar shaincheisteanna comhionannais inscne.

Bhí an méid seo le rá aici freisin: "Má leantar ar aghaidh ar an ráta atá ann faoi láthair, tógfaidh sé breis agus 100 bliain go mbeidh comhionannas idir fir agus mná san Eoraip, agus ní bheidh an oiread céanna ceart ag mná na nglún a thiocfaidh inár ndiaidh agus atá ag mná na glúine seo againne.”

Tá iarrtha ag CESE ar an Aontas géarú ar na maidí agus an comhionannas a leagan síos mar sprioc neamhspleách sna creataí airgeadais a bheidh ann amach anseo, agus straitéis cheangailteach cúig bliana a chruthú lena bhféadfar déileáil go héifeachtach le gnéithe uile an chomhionannais idir fir agus mná.

Tá iarrtha aige ar na Ballstáit uile nach bhfuil Coinbhinsiún Iostanbúl daingnithe acu go fóill athmhachnamh a dhéanamh ar an seasamh atá acu ina leith agus tá iarrtha aige ar an gCoimisiún an ciapadh agus an slua-ionsú ar mhná ar líne a chur leis an sainmhíniú ar an bhfuathchaint neamhdhleathach.

Chun ionadaíocht chothrom a chinntiú i measc a chomhaltaí féin, tá iarrtha ag CESE ar an gComhairle na treoirlínte atá aici maidir le ceapachán chomhaltaí CESE a athbhreithniú agus tá sé á mholadh aige go roghnódh na Ballstáit na comhaltaí ar bhonn cothromaíocht inscne. Faoi láthair, is mná iad 30 % de chomhaltaí CESE. (ll)

Tá iarrtha ag Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa ar na Ballstáit timpeallacht dhearfach a chruthú a chuirfeadh an daonchairdeas chun cinn i gcomhréir le saoirsí agus cearta bunúsacha an Aontais Eorpaigh. Lena chois sin, tá sé molta aige dóibh aitheantas a thabhairt don daonchairdeas agus é a chur chun cinn mar shlí chun tiomantas na sochaí don leas coiteann a léiriú.

Sa chéad tuairim uaidh a bhaineann go sonrach leis an daonchairdeas, molann an Coiste gur cheart é a bheith ina thosaíocht ag an Aontas Eorpach agus ag na Ballstáit gníomhaíochtaí trasteorann a éascú i réimse an daonchairdis. Mar sin féin, thug an Coiste le fios nach féidir a bheith i dtuilleamaí an daonchairdis as féin in ionad córas leasa shóisialta agus córais chosanta sóisialta láidre atá bunaithe ar cheartas cánach agus ar bheartais éifeachtacha fostaíochta. Ina ionad sin, ba cheart na córais sin a neartú agus a fhorbairt tuilleadh, rud a chuirfeadh feabhas ar chumas eagraíochtaí daonchairdis "na bearnaí a líonadh" agus a chuirfeadh leis an maoiniú i sainréimsí ar leith ina bhfuil tacaíocht phoiblí in easnamh. "Aithnímid an ghné chomhlántach agus an breisluach nuálach a d’fhéadfadh an daonchairdeas cur leis an gcomhtháthú sóisialta trí luachanna coiteanna a neartú agus an tsochaí a dhéanamh níos acmhainní", arsa rapóirtéir na tuairime, Petru Sorin Dandea. Leag sé béim air gur cheart do na bearta daonchairdis a bheith trédhearcach i gcónaí agus gur cheart sin a chur chun cinn le bearta slándála náisiúnta agus Eorpacha. Léiríonn na figiúirí gur fhás an daonchairdeas go tapa san Eoraip le tríocha bliain anuas, agus go bhfuil EUR 87.5 billiún in aghaidh na bliana de shíntiúis daonchairdis á dtabhairt san Eoraip, agus is meastachán coimeádach é sin féin. (ll)

Sa fhreagra a thug Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE) ar an measúnú a rinne an Coimisiún Eorpach ar an gcaoi a seasann cúrsaí sa mhargadh aonair faoi láthair, d’áitigh CESE go bhfuil a lán buntáistí ag saoránaigh na hEorpa toisc an margadh aonair a bheith ann. Aerthaisteal ar phraghas réasúnta, deireadh le táillí fánaíochta, níos mó deiseanna fostaíochta i margadh saothair a chlúdaíonn an chuid is mó de mhór-roinn na hEorpa, agus cearta tomhaltóirí a thugann ardleibhéal cosanta beag beann ar theorainneacha náisiúnta. D’fhéadfadh sé gurb é an scéal dearfach sin an leigheas ar an bpobalachas, ar an náisiúnachas agus ar an gcosantas, arsa CESE.

An 15 Bealtaine, i dtionól iomlánach CESE, glacadh tuairim ar an teachtaireacht ón gCoimisiún dar teideal The Single Market in a changing world – A unique asset of renewed political commitment [An Margadh Aonair i ndomhan atá ag athrú – Áis ar leith tiomantais pholaitiúil athnuaite] ina dtugtar léargas ar 25 bhliain den mhargadh aonair agus achoimre ar na dúshláin atá amach romhainn.

Thug CESE le fios sa tuairim uaidh gur mhór an dul chun cinn ba ea an margadh aonair agus nár mhór don Aontas Eorpach a chinntiú go dtuigeann saoránaigh na hEorpa gur de thoradh an mhargaidh aonair go bhfuil buntáistí acu mar thomhaltóirí, mar úinéirí gnólachtaí agus mar oibrithe le 25 bhliain anuas – meastar gur fiú 8.5% d’olltáirgeacht intíre an Aontais Eorpaigh na sochair sin:

D’fhág an margadh aonair go raibh deiseanna ag gnólachtaí na hEorpa méadú agus cur lena gcuid gnó ar fud na hEorpa. Ar leibhéal domhanda, d’fhág sé gurbh fhéidir leis an Eoraip tionchar a imirt ar mhargadh mór de 512 mhilliún duine, rud a léiríodh le deireanas nuair a rinneadh iarrachtaí ar fud an domhain cloí leis an Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí.

Áitíonn CESE go gcabhróidh an gaisce sin leis an Aontas an tacaíocht chuí a fháil le go bhféadfar an margadh aonair a chur in oiriúint don ré dhigiteach.

Is gá a aithint freisin gur deis chun luachanna agus cearta Eorpacha a athdhearbhú atá sa mhargadh aonair: "Na luachanna sin – an tsaoirse, an fás eacnamaíoch, an daonlathas, an tsíocháin, an eolaíocht agus an nuálaíocht, an chobhsaíocht pholaitiúil – agus cearta tomhaltóirí agus sóisialta, ní mór iad a bheith in intinn an tsaoránaigh i gcónaí. Spreagann na luachanna sin na Ballstáit agus na saoránaigh le dul chun cinn a dhéanamh," arsa rapóirtéir na tuairime, Gonçalo Lobo Xavier.

"Bíonn tionchar ag an margadh aonair ar chách; sin an fáth a bhfuil sé chomh cumhachtach sin", arsa comhrapóirtéir na tuairime, Juan Mendoza Castro. "Caithfimid troid i gcoinne bhagairtí an phobalachais agus an náisiúnachais atá ag teacht chun cinn go tréan san Eoraip agus tá an margadh aonair ar cheann de na bealaí is fearr atá againn chun cur i gcoinne na dteachtaireachtaí sin".

Tá aird CESE dírithe freisin ar bheartas iomaíochta an Aontais. Rialacha an bheartais sin trína gcuirtear teorainn le cúnamh stáit agus trína gcuirtear i gcoinne mí-úsáid ceannasachta, tá siad ina bhfoinse fuinnimh do mhargadh na hEorpa agus le leas an tomhaltóra agus lucht gnó. Mar sin féin, toisc dian-iomaíocht dhomhanda a bheith ann ó olagaplachtaí nó monaplachtaí (a bhíonn faoi úinéireacht stáit, uaireanta), ba cheart don Aontas a éileamh go mbeadh bonn cómhalartach ann i gcónaí idir an Eoraip agus a comhpháirtithe trádála, rud a chabhródh le cuideachtaí Eorpacha dul san iomaíocht i margaí nua. (dm)

Ba cheart an intleacht shaorga a fhorbairt ar bhonn chomh cuimsitheach agus is féidir; sin é thug CESE le fios sa mheasúnú a rinne sé ar Phlean Comhordaithe an Choimisiúin Eorpaigh i dtaca leis an Intleacht Shaorga. Ba cheart a chinntiú leis na beartais sa réimse seo go ndéanfaidh an Intleacht Shaorga tairbhe don tsochaí shibhialta ar go leor slite agus, ag an am céanna, gur féidir na rioscaí a ghabhann léi, mar shampla drochthionchar a imirt ar phróisis dhaonlathacha, a íoslaghdú.

Chuir CESE i bhfios sa tuairim a d’eisigh sé faoi Phlean Comhordaithe an Choimisiúin Eorpaigh i dtaca leis an Intleacht Shaorga go gcaithfeadh gach beartas a bhaineann leis an Intleacht Shaorga na gníomhaithe sóisialta uile a spreagadh: lucht gnó, oibrithe agus tomhaltóirí san áireamh. Fágann sin nach mór rochtain ar shonraí agus ar bhonneagar, teacht ar tháirgí atá soláimhsithe don úsáideoir agus rochtain ar eolas agus ar scileanna a chinntiú.

Ba cheart bearta speisialta a dhéanamh chun cur le scileanna na mban i réimse na hIntleachta Saorga agus iad a spreagadh chun tabhairt faoi phoist agus cúraimí sa réimse seo. Sin é a d’áitigh an rapóirtéir Kylä-Harakka-Ruonala i bhfianaise tuarascálacha a thugann le fios go bhfuil na mná chun deiridh go mór ar na fir i ngairmeacha TFC sna Ballstáit uile (1.5 milliún bean as 8.9 milliún san iomlán in 2018, de réir fhigiúirí Eurostat).

Ní mór córais oideachais na mBallstát a leasú ó bhonn má táthar chun aos óg na hEorpa a ullmhú le páirt a ghlacadh i ndomhan ina mbeidh an Intleacht Shaorga ina dlúthchuid de. Is gá curaclaim na scoileanna uile, ón mbunscoil go dtí an ollscoil, a athchóiriú chun bonn ceart eolais a chinntiú san eolaíocht, sa teicneolaíocht, san innealtóireacht agus sa mhatamaitic, agus i réimse na smaointeoireachta criticiúla. Cuideoidh sin leis an éileamh ar scileanna a shásamh san Eoraip, áit a raibh, de réir an Choimisiúin, 600 000 folúntas do shaineolaithe digiteacha nár líonadh in 2018.

Ag an am céanna, is éard a theastóidh ó oibrithe an lae inniu atá i mbaol a bpost a chailleadh ná foghlaim ar feadh an tsaoil agus foghlaim leanúnach chun a gcuid scileanna a uasghrádú nó athoiliúint a fháil i gcúraimí nua, óir is dóigh go n-athróidh an Intleacht Shaorga nádúr na bpost seachas deireadh a chur leo.

Creideann CESE gur cheart go mbeadh an infheistíocht san oideachas agus san oiliúint ina cuid lárnach de straitéisí na mBallstát i leith na hIntleachta Saorga, agus gur gá cistí de chuid an Aontais a mhéadú chun tacú le hathchóirithe.

Chun deimhin a dhéanamh de go ndéanfaidh an Intleacht Shaorga tairbhe ar go leor slite don tsochaí ina hiomláine, mhol CESE go nglacfadh an tAontas Eorpach an creat trípháirteach um fhorbairt inbhuanaithe mar chur chuige treorach. Is éard a dúirt Kylä-Harakka-Ruonala, rapóirtéir ná tuairime: "Má dhéanann an Intleacht Shaorga tairbhe don tsochaí – de mheon na forbartha inbhuanaithe – tríd an rathúnas eacnamaíoch, an fholláine shóisialta agus an tsláinte, mar aon le gnóthachain don chomhshaol, a chruthú, is féidir a mhaíomh go bhfuil leas na sochaí á dhéanamh aici", rud a léireoidh nach mórábhar imní í, faoi mar a cheaptar ina taobh inniu. (dm)