EOKE info

Κατά το διάστημα κοινωνικής αποστασιοποίησής μου πέρασα διάφορες ψυχολογικές διακυμάνσεις διότι, μετά από ένα πρώτο στάδιο έντονης ανησυχίας για τις επιπτώσεις της πανδημίας πρώτα στη χώρα μου και μερικές εβδομάδες αργότερα στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, ακολούθησε ένα δεύτερο στάδιο προβληματισμού σχετικά με τον τρόπο βέλτιστης αντιμετώπισης αυτής της τραγωδίας που δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα βίωνα κάποια στιγμή της ζωής μου.

Εκείνες τις ημέρες, βλέποντας πόσοι άνθρωποι μολύνθηκαν από τον ιό και πόσοι άλλοι έχασαν τη ζωή τους, αναρωτήθηκα γιατί δεν είχαμε μια πραγματικά κοινή πολιτική στον τομέα υγείας. Οι απίστευτες δυσκολίες συντονισμού σε ενωσιακό επίπεδο, οι οποίες επιδεινώθηκαν περαιτέρω λόγω της απουσίας αλληλεγγύης, επιβεβαίωσαν τις σκέψεις μου.

Τις επόμενες εβδομάδες, θα γίνει γνωστό εάν τα κράτη μέλη κατόρθωσαν να παραμερίσουν τους εθνικούς εγωισμούς προς όφελος του κοινού συμφέροντος για να δώσουν βασικές απαντήσεις στις αντικειμενικές κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες των πολιτών και των επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οφείλουμε να δώσουμε συγκεκριμένες απαντήσεις σε όσους έχασαν ή κινδυνεύουν να χάσουν την εργασία τους.

Ωστόσο, αυτή η εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία ανέδειξε επίσης τον στρατηγικό ρόλο πολλών επαγγελμάτων: σκέφτομαι, μεταξύ άλλων, τους γιατρούς, τους νοσηλευτές, τους αστυνομικούς, τις δυνάμεις πολιτικής προστασίας, τους γεωργούς και την αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής που φρόντισαν να μην μας λείψει ένα τόσο βασικό αγαθό όπως η τροφή, αντίθετα από ό,τι συνέβη με τις μάσκες, τα τεστ ανίχνευσης και τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας του προσωπικού των νοσοκομείων και των εργαζομένων στην πρώτη γραμμή.

Μιλώντας πιο συγκεκριμένα για τα συναισθήματά μου κατά τις μέρες της απομόνωσης, μπορώ να πω ότι μου έλειψε η οικογένειά μου, οι διαπροσωπικές σχέσεις στο πλαίσιο της δουλειάς μου και οι φίλοι μου. Ωστόσο, είχα επίσης τη δυνατότητα να ξανασκεφτώ και να εκτιμήσω τις πραγματικές αξίες της ζωής, τις οποίες συχνά παρέβλεπα. Όταν πια θα μπορέσουμε να επανέλθουμε σε μια φυσιολογική ζωή, η πρώτη μου σκέψη θα είναι για τα αγαπημένα μου πρόσωπα, είτε πρόκειται για την οικογένειά μου είτε για τους φίλους μου.

Η πανδημία, εκτός από τις σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις της, θα επηρεάσει επίσης την ποιότητα ζωής των πολιτών· αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να αναζητήσουμε έναν καλύτερο και πιο βιώσιμο τρόπο ζωής, προσαρμοσμένο στη νέα πραγματικότητα. Αυτό είναι κάτι που το οφείλουμε στον εαυτό μας, αλλά ακόμη περισσότερο σε όλους εκείνους που δεν βρίσκονται πια κοντά μας εξαιτίας του κορονοϊού και στους οποίους είναι σωστό και σκόπιμο να στρέψω τις τελευταίες μου σκέψεις.

Η εμπειρία μου τις τελευταίες εβδομάδας ―όπως όλων― ήταν μοναδική και ιδιαίτερα πολύτιμη.

Στις 11 Μαρτίου, επέστρεψα από τις Βρυξέλλες αργά το βράδυ, νιώθοντας πολύ κουρασμένη. Ήταν σαφές ότι δεν θα ταξιδεύαμε τις επόμενες ημέρες λόγω των άγνωστων κινδύνων που έθετε η νόσος COVID-19 και ήμουν χαρούμενη για την απροσδόκητη ευκαιρία να περάσω λίγες ήσυχες ημέρες στο γραφείο μου. Τα πράγματα ωστόσο πήραν διαφορετική τροπή.

Μία από τις κόρες μου ρώτησε αν θα μπορούσε να μείνει με το σύζυγό της και τα τρία μικρά παιδιά τους στο εξοχικό μας στη Νότια Βοημία (ένα μέρος στη μέση του πουθενά, ακόμα και ο αγροτικός δρόμος σταματά εκεί) για λίγες εβδομάδες. Η επιχείρηση του συζύγου της είχε αναστείλει τις δραστηριότητές της λόγω του ιού και θα εργαζόταν από το σπίτι για τους επόμενους τρεις μήνες. Ήμουν ευτυχής που μπορούσαν να μείνουν σε ασφαλές περιβάλλον και πήγα να τους συναντήσω μαζί με τον σύζυγό μου. Σχεδιάζαμε να μείνουμε εκεί μόνο το Σαββατοκύριακο για να βοηθήσουμε με τη συντήρηση του σπιτιού μετά το χειμώνα, ωστόσο καταλήξαμε να μείνουμε επτά εβδομάδες.

Αργότερα, η δεύτερη κόρη μου ήρθε κι αυτή με τον μικρό της γιο για λίγο διάστημα.

Με πέντε ενήλικες, τρεις εκ των οποίων εργάζονταν από το σπίτι, και τέσσερα παιδιά, η ζωή σε ένα μικρό σπίτι με ένα θερμαινόμενο δωμάτιο και τρία κρύα υπνοδωμάτια δεν ήταν πάντα εύκολη. Στη διάρκεια αυτών των μακρών, έντονων αλλά και αργών, κατά μία έννοια, ημερών, έκανα τις ακόλουθες ανακαλύψεις, που μου φαίνονται σημαντικές:

• το σημαντικότερο μέρος της στολής εργασίας όταν εργάζεσαι από το σπίτι είναι οι ζεστές κάλτσες·
• γίναμε πολύ ψηφιακοί εν μία νυκτί και το εγχείρημα πέτυχε·
• αν μαγειρεύεις γκούλας σε ξυλόσομπα για πέντε περίπου ώρες, το αποτέλεσμα είναι πεντανόστιμο·
• είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να εξισορροπήσεις την προσωπική και την επαγγελματική σου ζωή και να αποσυνδεθείς σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, οπότε πρέπει να καταβάλουμε περισσότερες προσπάθειες για αυτό το θέμα·
• έχει πλάκα να διοργανώνεις εικονικές εξόδους για ποτό·
• τα συνδικάτα έχουν τώρα πολλή δουλειά και είναι αυτή τη στιγμή πιο σημαντικά παρά ποτέ άλλοτε·
• πάρα πολλοί φίλοι μάς τηλεφωνούσαν και συζητούσαν μαζί μας διαδικτυακά, απλά για να βεβαιωθούν ότι είμαστε καλά·
• γιατί πρέπει να έχουμε νεκρούς στην Ευρώπη για να παραδεχτούμε ότι οι κοινές ευρωπαϊκές λύσεις είναι μια καλή λύση για το μέλλον;
• οι εικονικές συνεδριάσεις μπορούν να είναι μια καλή εναλλακτική λύση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τις διαπροσωπικές συναντήσεις·
• είναι χρήσιμο να φρεσκάρεις πού και πού τα παραμύθια και τα νανουρίσματα που ξέρεις·
• σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, η πλειονότητα των ανθρώπων στη χώρα μου πρέπει να δείξει αλληλεγγύη, ανθρωπιά και ομόνοια, και αυτό μου φέρνει δάκρυα στα μάτια.

Πίσω στο γραφείο στα μέσα Μαΐου, είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι η σκληρή δουλειά μόλις ξεκινάει: η υγειονομική κρίση φτάνει, ελπίζω, στο τέλος της και τη διαδέχεται η οικονομική κρίση. Κάθε μέρα κι άλλοι άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους και επιχειρήσεις κλείνουν. Εκτός του να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την εξασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι θα λάβουν τις αμοιβές και τους μισθούς τους, δεν θα έπρεπε επίσης να εργαστούμε σκληρά για ένα κοινό και πιο δίκαιο μέλλον στην Ευρώπη, όπου οι άνθρωποι θα ζουν με ασφάλεια, καλή υγεία και αλληλεγγύη και θα έχουν μια αξιοπρεπή ζωή με αξιοπρεπές και δίκαιο εισόδημα;

Αρχικά, πρώτο μου μέλημα ήταν να συγκεντρώσω την οικογένειά μου, καθώς ο πρωτότοκος γιος μου σπούδαζε στις ΗΠΑ. Η οικογενειακή επανένωση ήταν ιδιαίτερα τονωτική, καθώς τα αρχικά περιοριστικά μέτρα μάς έδωσαν τη δυνατότητα να ξαναζήσουμε οικογενειακές βραδιές με ταινίες, παιχνίδια κλπ. Όλα αυτά όμως περιτριγυρίζονταν από ανησυχία: η Μαδρίτη ήταν τότε μία από τις βαρύτερα πληγείσες ευρωπαϊκές πόλεις, το σύστημα υγείας κατέρρεε, η απουσία υγειονομικού υλικού υποχρέωνε τους φίλους μου ιατρούς να πλένουν τις μάσκες τους καθώς δεν είχαν ανταλλακτικές· ο ιός μεταδιδόταν ταχύτατα, σε αυτούς και τις οικογένειές τους. Ακόμα και έτσι όμως, επικρατούσε η αίσθηση της κοινότητας, και κάθε βράδυ στις 8 από τα μπαλκόνια της Μαδρίτης ξεσπούσαν χειροκροτήματα.

Εν μέσω περιοριστικών μέτρων, δρομολογήθηκε μια ζωντανή ανταπόκριση, στην οποία συμμετείχα σύντομα κι εγώ - για άλλη μια φορά, προσκεκλημένος της δυναμικής μας Αντιπροέδρου Isabel Caño- για να στηρίξω εκ μέρους της ΕΟΚΕ την απάντηση της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας κατά του Κορονοϊού, την οποία συντόνιζε με γενναιοδωρία, ευελιξία και μελλοντοστρεφή θεώρηση το ευρωπαϊκό δίκτυο συνεργατικών σχηματισμών.

Ένας χώρος ανοιχτός και οριζόντιος, όπου άρχισαν να καταστρώνονται οι πρώτες απαντήσεις του βιομηχανικού ιστού και να συγκεντρώνονται παράλληλα οι δράσεις των δημιουργών καθώς και πολυτιμότατες κοινοτικές προτάσεις όπως η «Επιπέδωση της καμπύλης». Αυτά συνδυάστηκαν με μια πιο στρατηγική λειτουργία, αυτή της χαρτογράφησης των ευρωπαϊκών οικοσυστημάτων και της συνδημιουργίας λύσεων, με αφετηρία τους τρεις άξονες που πρέπει να διέπουν κάθε μελλοντική δράση: οικολογία, ψηφιακός μετασχηματισμός και ανθεκτικότητα.

Σήμερα, η κοινωνία στο σύνολό της πρέπει να αντιληφθεί πως η παρούσα κρίση αποτελεί σοβαρότατη προειδοποίηση για αλλαγή του τρόπου ζωής μας, όσο κι αν κάποιοι επιθυμούν να γυρίσουμε στο παρελθόν.

Ας ξεχάσουμε τη νοοτροπία της πεπατημένης· τα δεδομένα μάς οδηγούν να υιοθετήσουμε μοντέλα συνεργασίας και να ενεργοποιήσουμε κάθε είδους πολυπαραγοντικές συμμαχίες που θα συμβάλουν σε αυτήν την χωρίς αποκλεισμούς, κοινωνική, ανθρώπινη και ηθική Ευρώπη, που τόσο καιρό επιζητούμε, μέσω πολυάριθμων στρατηγικών και πολιτικών που είχαν παραμεριστεί.

Ωστόσο είναι ξεκάθαρο πως τους τελευταίους τρεις μήνες σημειώσαμε μεγαλύτερη πρόοδο από ό,τι τα δέκα χρόνια που ακολούθησαν τη Μεγάλη Ύφεση του 2008, πράγμα ιδιαίτερα ενθαρρυντικό.

Σε καμία περίπτωση δεν είμαι ικανοποιημένος με τη θεσμική ανταπόκριση της χώρας μου, που χαρακτηρίστηκε από την πολιτική διχόνοια και την έλλειψη συντονισμού. Με γεμίζει, αντιθέτως, ελπίδα η ικανότητα αντίδρασης ορισμένων οργάνων της Ένωσης, και συγκεκριμένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Επιτελούν τόσο λαμπρό ρόλο ακριβώς επειδή μπόρεσαν να υπερβούν οριστικά την εσωστρέφεια και την αυταρέσκεια, σταμάτησαν την αυτοαναφορικότητα και συνειδητοποίησαν ότι η αλληλεπίδραση και η συγκρότηση συμμαχιών -με αφετηρία τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη (που, επιμένω, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες)- αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την οικοδόμηση του μέλλοντος.

Ας μιμηθούμε το παράδειγμά τους, ακολουθώντας το δρόμο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της επίτευξης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Τώρα είναι η στιγμή!

Τις τελευταίες εβδομάδες πέρασα περισσότερα από όσα θα μπορούσα να φανταστώ. Εξακολουθώ να έχω ανάμεικτα συναισθήματα, και αναρίθμητες πτυχές της νόσου COVID-19 παλεύουν για μια θέση στις σκέψεις μου, πράγμα μάλλον φυσικότατο δεδομένων των συνθηκών. Δεν έδωσα τη δέουσα σοβαρότητα στην πανδημία όταν ξεκίνησε. Καθησύχαζα τον εαυτό μου ότι επρόκειτο απλά για μια σοβαρότερη μορφή γρίπης. Όταν όλα τα σχολεία έκλεισαν στις 10 Μαρτίου, εξακολουθούσα να πιστεύω πως θα ήταν για μια-δυο εβδομάδες. Αρνιόμουν να πιστέψω οτιδήποτε διαφορετικό. Στις 15 Μαρτίου, η Σλοβακία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τότε συνειδητοποίησα οριστικά πως τα πράγματα δεν θα ήταν τόσο απλά. Ελήφθησαν μέτρα και έπρεπε να τα ακολουθήσουμε. Δεν μπορούσες να βγεις από το σπίτι χωρίς μάσκα, και μάσκες δεν μπορούσες να αγοράσεις πουθενά. Οι δρόμοι άδειασαν και τα θέατρα, οι κινηματογράφοι και τα σχολεία έκλεισαν. Μόνο καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία ήταν ανοιχτά και εφάρμοζαν ειδικές ρυθμίσεις που σήμαιναν ότι επιτρεπόταν μόνον ένα άτομο ανά 25 τ.μ. και έπρεπε να χρησιμοποιούμε απολυμαντικό υγρό έξω από κάθε είσοδο καταστήματος. Ορισμένες ώρες λειτουργίας δεσμεύτηκαν για τους ηλικιωμένους. Όσοι επέστρεφαν από το εξωτερικό έπρεπε να τεθούν σε κρατική καραντίνα. Πίσω από τα κλειστά καταστήματα έβλεπα τους ιδιοκτήτες, τους μαγαζάτορες και τους εργαζομένους που δεν ανησυχούσαν μόνο για τον ιό, αλλά και για τη δουλειά τους. Από τη μία όλοι φοβόμασταν μην κολλήσουμε τον ιό, από την άλλη γνωρίζαμε ότι ορισμένοι εργοδότες δεν θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στην κατάσταση και κατά συνέπεια θα χάνονταν θέσεις εργασίας. Αυτό ήταν ένα από τα πολλά προβλήματα που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε στο πλαίσιο της δουλειάς μας. Και εργαστήκαμε περισσότερο από ό,τι συνήθως. Οι εργοδότες χρειάζονταν στήριξη σε σειρά τομέων. Ήταν σαν να ήμασταν χωρισμένοι σε εκείνους που πνίγονταν στη δουλειά και σε εκείνους που θα το ήθελαν πολύ, αλλά δεν μπορούσαν να εργαστούν. Από την αρχή της πανδημίας COVID-19, η οργάνωσή μας επεσήμανε την ανάγκη για άμεσα μέτρα στήριξης των εργοδοτών και των επιχειρηματιών που θα άμβλυναν τις οικονομικές επιπτώσεις του κορονοϊού. Από την αρχή, συμμετείχαμε ενεργά στον σχολιασμό των προτάσεων που κατατίθεντο και στην κατάθεση πολλών δικών μας προτάσεων. Προσπαθήσαμε να προωθήσουμε και να υποστηρίξουμε τις προτάσεις που επεδίωκαν την προστασία της απασχόλησης και της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων. Κοινός μας στόχος ήταν η διατήρηση ει δυνατόν περισσότερων θέσεων εργασίας, ακόμα περισσότερο καθώς η απειλή μαζικών απολύσεων δεν ήταν ποτέ τόσο σοβαρή και τόσο υπαρκτή. Θεωρούμε επιτακτική ανάγκη η Σλοβακία να διαθέτει εξαιρετικά αποτελεσματικό κοινωνικό διάλογο, που θα υποστηρίζεται σε εθνικό επίπεδο από το τριμερές σχήμα εργαζομένων, εργοδοτών και κυβέρνησης. Η διατήρηση της κοινωνικής αρμονίας πρέπει να αποτελεί τον στόχο της κυβέρνησής μας και φρονούμε ότι, ιδίως σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, είναι εξαιρετικά σημαντικό να ακολουθήσουμε μια υπεύθυνη και ισορροπημένη πολιτική απέναντι στους εργαζομένους και τους εργοδότες, όχι μόνο σε κάθε χώρα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Μέχρι σήμερα, εξακολουθώ να θυμάμαι έντονα την Παρασκευή 13 Μαρτίου, την ημέρα που διακόπηκε η δημόσια ζωή. Στους δρόμους του Λιντς υπήρχε ασυνήθιστη ένταση. Η ατμόσφαιρα ήταν περίεργη· λίγο αργότερα επιβλήθηκαν τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας.

Η όλη κατάσταση ήταν εξωπραγματική. Είχαμε την εντύπωση ότι θα μείνουμε πολύ καιρό στο σπίτι και ξεκινήσαμε με γενική καθαριότητα. Από τη μία πλευρά, τα πάντα μάς φαίνονταν απειλητικά και αποφεύγαμε τον δημόσιο χώρο· από την άλλη, υπήρχε έντονη ζωή στον εικονικό χώρο, και ανταλλάσσαμε χιουμοριστικές αναρτήσεις, πιθανώς για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την κατάσταση. Οι μακρές τηλεφωνικές συνομιλίες με την οικογένεια και τους φίλους αφορούσαν κυρίως ένα θέμα: τον κορονοϊό. Για μένα, η βόλτες με τον σκύλο ήταν απαραίτητες, διαφορετικά ένιωθα ότι ασφυκτιούσα μέσα στο ίδιο μου το σπίτι. Ο καλός καιρός προσέλκυσε επίσης πολλούς άλλους στους εξωτερικούς χώρους και, για να κρατήσω τις αποστάσεις, εξερεύνησα νέες, πιο απομακρυσμένες διαδρομές. Ο ήχος των τραμ, τον οποίον πριν κάλυπτε ο θόρυβος από την γενικότερη κυκλοφορία, ήταν πλέον διακριτός όπως και η ροή του ήρεμου Δούναβη.

Η τηλεργασία μού θύμισε τα φοιτητικά μου χρόνια, όταν μελετούσα στο σπίτι. Το νέο στοιχείο, ωστόσο, ήταν η κυριαρχία του ψηφιακού κόσμου. Σταδιακά, η ατζέντα μου γέμισε με διαδικτυακές συνεδριάσεις, διαδικτυακές εκδηλώσεις και τηλεφωνικά ραντεβού. Τα ήδη πολυάριθμα ηλεκτρονικά μηνύματα έγιναν ακόμη περισσότερα, ενώ οι διάφορες εφαρμογές εικονοδιασκέψεων «στοιβάζονταν» στον υπολογιστή μου. Οι επαγγελματικές μου επαφές με άτομα που ζούσαν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά ήταν το ίδιο έντονες όσο εκείνες με γείτονες από διπλανούς δρόμους.

Στα τέλη Μαΐου, ξεκίνησε η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων στην Αυστρία, με κάποιες δυσκολίες. Συχνά, δεν ήταν σαφές τι επιτρεπόταν και τι απαγορευόταν. Αρχικά, έπρεπε να προσαρμοστούμε στην επιστροφή στην κοινωνική ζωή κυρίως επειδή οι συνθήκες ήταν πλέον πολύ διαφορετικές απ’ό,τι πριν, με κύρια χαρακτηριστικά τα απολυμαντικά, τους κανόνες φυσικής αποστασιοποίησης, τις μάσκες, τις προσωπίδες κ.λπ. Ωστόσο, πάνω απ’ όλα, ήμουν ιδιαίτερα ευτυχής διότι μπορούσα πλέον να έχω «πραγματική» επαφή με τους ανθρώπους.

Πέρασαν τρεις μήνες από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων. Οι πόλεις αρχίζουν να ξαναβρίσκουν τους φυσιολογικούς ρυθμούς τους και είναι πλέον καιρός να προβληματιστούμε σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη, δεδομένου ότι η ταχεία εξάπλωση του ιού επηρέασε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, τόσο της δικής μας προσωπικής όσο και εκείνης της κοινότητάς μας.

Πριν από τρεις μήνες, τα πάντα ήταν φυσιολογικά. Εργαζόμουν στο γραφείο μου και ταξίδευα τακτικά στις Βρυξέλλες. Μετά την εκδήλωση της πανδημίας, οι πτήσεις ακυρώθηκαν ξαφνικά και νέες πολιτικές για τη νόσο COVID-19 αναπροσαρμόζονταν σε καθημερινή βάση. Η κατάσταση αυτή επέφερε αλλαγές τόσο στην επαγγελματική όσο και στην ιδιωτική μου ζωή.

Η οργάνωσή μου χρειάστηκε να ακυρώσει ή να αναβάλει αρκετές εκδηλώσεις που είχαμε ήδη προετοιμάσει και στα μέσα Μαρτίου αρχίσαμε να εργαζόμαστε από το σπίτι. Παρότι αυτή η αλλαγή σχεδίων ήταν δυσάρεστη για όλους μας, αποφασίσαμε να αξιοποιήσουμε τη συγκεκριμένη συγκυρία για την ανάπτυξη ορισμένων νέων ιδεών για εγχειρήματα, καθώς και για την οικοδόμηση νέων εταιρικών σχέσεων με τη χρήση διαδικτυακών εργαλείων. Διοργανώσαμε κάποιες διαδικτυακές εκδηλώσεις και αναπτύξαμε ορισμένα εργαλεία διδασκαλίας σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη για την εξ αποστάσεως σχολική εκπαίδευση.

Όμως ο μεγαλύτερος φόβος μας εξακολουθεί να έγκειται στον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσουν οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών να επιβιώσουν, επειδή υπάρχουν πλέον λιγότερα χρήματα για την επιτέλεση του έργου μας. Η κροατική κυβέρνηση θέσπισε ορισμένα μέτρα για να στηρίξει τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, αποκλείοντας ωστόσο από αυτά τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών.

Στην προσωπική μου ζωή είχα την ατυχία να πρέπει να περάσω το διάστημα της απομόνωσης χωρίς τον σύζυγό μου, ο οποίος δεν μπόρεσε να επιστρέψει στην πατρίδα του από το εξωτερικό όπου βρισκόταν και δεν είχε άλλη επιλογή παρά να μείνει μακριά από την οικογένειά μας για περισσότερες από 90 ημέρες, μοιραζόμενος τη μοίρα πολλών άλλων Ευρωπαίων.

Ακριβώς τη στιγμή που πιστεύαμε πια ότι δεν υπήρχε περίπτωση να χειροτερέψει κι άλλο η κατάσταση, την Κυριακή 22 Μαρτίου στις 6.24 το πρωί μας ξύπνησε ένας τρομερός σεισμός στο Ζάγκρεμπ. Αρχικά επικράτησε πανικός, στη συνέχεια ταραχή και αμέσως μετά φόβος και αβεβαιότητα. Το ιστορικό κέντρο του Ζάγκρεμπ επλήγη σοβαρά και η ανοικοδόμηση και η επισκευή των κτιρίων και των υποδομών θα αποτελέσει πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία.

Τελικά επιζήσαμε και από τον σεισμό. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι δείξαμε και αποδείξαμε ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε ο ένας χωρίς τον άλλο, χωρίς αλληλεγγύη και εθελοντές, αλλά ούτε χωρίς ισχυρά συστήματα δημόσιας υγείας τα οποία οφείλουμε να διαφυλάξουμε και να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο.

Υπάρχει επομένως κάτι θετικό; Υπάρχουν ορισμένες συγκεκριμένες αλλαγές που θα ήθελα να διατηρήσω. Άρχισα να εξασκώ τη μέθοδο Feldenkrais μέσω Zoom και να επιδίδομαι τακτικά στη μαγειρική.

Αποτελεί προνόμιο να μπορώ να εργάζομαι από το σπίτι, χωρίς να χρειάζεται πλέον να μετακινηθώ για να πάω στη δουλειά μου, να έχω περισσότερο χρόνο για ύπνο και λιγότερο άγχος. Όμως εκατομμύρια εργαζόμενοι που βρέθηκαν ξαφνικά εκτός αγοράς εργασίας εύχονται να μπορούσαν να εργαστούν περισσότερο, όχι λιγότερο.

Θα έλεγα ότι η γενέτειρά μου είναι πλέον μια ζώνη απαλλαγμένη από τον κορονοϊό. Ελπίζω ότι τα συμβάντα του 2020 θα μας διδάξουν να εκτιμούμε περισσότερο την ελευθερία μας και να απολαμβάνουμε την ευτυχία μιας φυσιολογικής ζωής, με όλη τη ρουτίνα και την καθημερινότητά της. Ασφαλώς, ελπίζω επίσης ότι το 2020 θα σηματοδοτήσει ένα σημείο καμπής για την απαρχή του μετασχηματισμού των άδικων, καταστροφικών και απάνθρωπων συστημάτων.

Οι δημοσιογράφοι ενημέρωσαν τους Γάλλους ότι, καθώς τα περιοριστικά μέτρα επεκτείνονταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Γαλλία έπρεπε να προετοιμαστεί.

Εφόσον η αγροτική μου εκμετάλλευση δεν υπόκειτο στα περιοριστικά μέτρα, έπρεπε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε λαμβάνοντας μέτρα αποστασιοποίησης και να προμηθεύουμε όλους τους πελάτες μας. Πηγαίνοντας για τις παραδόσεις προϊόντων, ανακάλυψα ότι οι δρόμοι ήταν άδειοι, ότι υπήρχαν ελεύθερες θέσεις στάθμευσης και ότι οι άνθρωποι εφάρμοζαν πραγματικά τα μέτρα αποστασιοποίησης: ένα άτομο ανά κατάστημα, απόσταση στις ουρές αναμονής· όλες οι εικόνες που είχαν προβληθεί από την Ιταλία μας είχαν δώσει το παράδειγμα των ορθών πρακτικών που έπρεπε να ακολουθήσουμε για τους Γάλλους καταναλωτές.

Χάσαμε όλους τους πελάτες μας στο χώρο της εστίασης, ωστόσο οι πωλήσεις στο αγρόκτημα διπλασιάστηκαν, ενώ οι πωλήσεις στο κρεοπωλείο αυξήθηκαν κατά 50%. Στην πραγματικότητα, πουλήσαμε περισσότερα από ό,τι συνήθως. Πρόκειται για προϊόντα η παραγωγή των οποίων παίρνει μήνες, άρα φτάσαμε στα όρια των δυνατοτήτων μας και μόνο τώρα η κατανάλωση επιστρέφει στα κανονικά επίπεδα σε σχέση με το επίπεδο παραγωγής μας.

Εκτίμησα ιδιαίτερα το ότι ξαναβρέθηκα με πολλά από τα παιδιά μου στο σπίτι, καθώς και με τους εργαζομένους μας, που ήταν ευτυχείς που μπορούσαν να εργάζονται τη στιγμή που το ήμισυ των Γάλλων εργαζομένων βρίσκονταν σε καθεστώς μερικής ανεργίας.

Καθώς βρισκόμουν διαρκώς στο αγρόκτημα, εργάστηκα χειρωνακτικά και όχι μόνο πνευματικά, πράγμα που μου επέτρεψε να χάσω μερικά κιλά.

Έχω την εντύπωση ότι ήταν λίγο σαν τις γιορτές των Χριστουγέννων, όταν όλοι ξαναβρίσκονται και χαίρονται που περνούν χρόνο μαζί. Ωστόσο, ήμασταν μαζί μόνο σε στενό οικογενειακό κύκλο και η απουσία των πιο μακρινών συγγενών και η απαγόρευση των συναντήσεων με φίλους και των εναγκαλισμών ήταν στενάχωρες. Σκέφτηκα τους συναδέλφους που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και βιώνουν αυτήν την απόσταση ολόκληρο το χρόνο.

Ανακάλυψα την τηλεργασία και την ικανοποίηση που προσφέρει σε εργαζομένους και εργοδότες. Είμαι ιδιαίτερα ανήσυχος για τους τομείς των μεταφορών, των καφετεριών, των ξενοδοχείων, της εστίασης, των εκδηλώσεων, των επαγγελματικών ακινήτων, ή ακόμα τον τομέα του λίνου, της ιπποκομίας, του μηλίτη... πρέπει να συνεχίσουμε οπωσδήποτε να παράγουμε πλούτο.

Έζησα τους τελευταίους μήνες με την ανησυχία αν η ΕΕ θα αποκρινόταν στην παρούσα κρίση με τρόπο συνεπή προς το αρχικό της όραμα και τη διάρθρωσή της, που συνιστά καρπό ορισμένων αξιών, μιας ενιαίας αγοράς και μιας νομισματικής ζώνης στην οποία συμμετέχουν τα περισσότερα από τα κράτη μέλη της. Και ευελπιστώντας ότι θα συνειδητοποιήσουμε επιτέλους, όπως το είχε επισημάνει ήδη ο Αριστοτέλης, ότι το νόμισμα συνιστά κεντρικό στοιχείο ενός συλλογικού «ανήκειν». Πέρασα πολλές ώρες ξαναδιαβάζοντας βιβλία σχετικά με την αποτυχημένη απόκριση της Ένωσης στην κρίση του 2008, αναλύοντας άρθρα και προτάσεις σχετικά με την επείγουσα ανάγκη μιας διαφορετικής αντίδρασης, ταχύτερης και, κυρίως, πιο συνεπούς και με πιο μακρόπνοο όραμα, σ’ ετούτη την κρίση, που συνιστά τόσο σημαντική τομή. Και ανταλλάσσοντας απόψεις με φίλους και με αρμόδιους της συνδικαλιστικής μου οργάνωσης. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται οπωσδήποτε να εγκαταλείψουμε το δόγμα της αυστηρής λιτότητας, που επικρατεί εδώ και πολλές δεκαετίες, και να θέσουμε σε εφαρμογή έναν εποικοδομητικό συνδυασμό της δημοσιονομικής πολιτικής με τη νομισματική πολιτική. Και ασχολήθηκα επίσης με το να γράφω σχετικά με όσα, κατά την άποψή μου, πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν, ώστε η ΕΕ να μην καθυστερήσει, ούτε και να υστερήσει, όσον αφορά τη μετάβασή της προς μια ομοσπονδιακή ένωση σε πολιτικό και σε οικονομικό επίπεδο. Και, με όλα αυτά, προσπάθησα να προσφέρω το δικό μου λιθαράκι για να επηρεάσω τα πράγματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Βέβαια, όπως όλοι υποθέτω, διάβασα και σκέφτηκα σχετικά με το πώς θα είναι η κατάσταση μετά από τον αρχικό αυτό αγώνα ενάντια στην πανδημία. Στη χειρότερη περίπτωση, η έξοδος από την κρίση θα μπορούσε να κατευθυνθεί προς εσωστρέφειες και αυταρχισμούς, μεταφέροντας στο συλλογικό επίπεδο αυτό το είδος λανθάνουσας κατάστασης πολέμου όλων εναντίον όλων προς το οποίο ήδη προέτρεπε ο νεοφιλελευθερισμός σε ατομικό επίπεδο. Ή, αντίθετα, θα μπορούσε να οδηγηθεί προς μια παγκοσμιοποίηση με πιο πολυμερή διακυβέρνηση, πιο υποφερτή σε ανθρώπινο επίπεδο και πιο δίκαιη από κοινωνική άποψη.

Από την πλευρά της, η κρίση προβάλλει καταφανώς το κόστος που συνεπάγονται η έλλειψη δημοκρατικού σχεδιασμού ―όχι μόνο στο υγειονομικό πεδίο, αλλά, μεταξύ άλλων, και στο βιομηχανικό―, καθώς και η υποβάθμιση της αντίληψης περί κοινού αγαθού, ως συνέπεια μιας ιδεολογίας ―σχεδόν θρησκείας― όπως ο νεοφιλελευθερισμός, που έθεσε υπό αμφισβήτηση τα θεμέλια του κοινωνικού κράτους. Με την κρίση αυτή κατέστη σαφές ότι το σύνολο των κοινών αγαθών, από την υγεία ως την παιδεία, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, συνιστά τον πραγματικό πλούτο των εθνών ― και ο πλούτος αυτός πρέπει να ανακτηθεί και να διαφυλαχθεί.

Καθώς ζω στην ύπαιθρο και λατρεύω την κηπουρική, οφείλω να ομολογήσω ότι δεν υπέφερα πολύ από τον περιορισμό της κυκλοφορίας, πέρα από το γεγονός ότι δεν μπορούσα να συναντηθώ με τους οικείους μου, την οικογένεια και τους φίλους.

Προσωπικά, θα αντλούσα τρία διδάγματα από αυτή την κρίση. Πρώτα απ’ όλα, παρότι η ΕΕ κατέληξε τελικά σε μια δημοσιονομική λύση για να συμβάλει στην ανάκαμψη, είναι λυπηρή η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την προμήθεια υγειονομικού εξοπλισμού κατά τη στιγμή της έξαρσης της κρίσης, ή ακόμη όσον αφορά τα προς λήψη μέτρα για την περίοδο άρσης των περιορισμών. Εάν είχε επιδειχθεί μεγαλύτερη συνέπεια, οι πολίτες θα είχαν ίσως διακρίνει καλύτερα τη χρησιμότητα της ΕΕ.

Το δεύτερο δίδαγμα, σε σχέση με αυτό που έζησα στη χώρα μου: αυτό που θα συγκρατήσω, δεν είναι τόσο οι καταφανείς δυσλειτουργίες ορισμένων αρμοδίων κατά τη διαχείριση της κρίσης όσον αφορά την επικοινωνία και την προμήθεια υλικού προστασίας: είναι κυρίως η αφοσίωση πολλών ανθρώπων σε όλη τη διάρκεια της κρίσης ― στον τομέα της υγείας ασφαλώς, αλλά όχι μόνο. Στην πραγματικότητα, αυτό που επέτρεψε σε ολόκληρη την κοινωνία μας να διέλθει την κρίση ήταν οι δημόσιες υπηρεσίες, αυτές που τόσο τις κατηγορούν ενίοτε ορισμένοι. Χωρίς να ξεχνάμε και την πληθώρα κινητοποιήσεων αλληλεγγύης των πολιτών.

Τέλος, το τρίτο δίδαγμα, κατ’ εμέ, είναι η ανθεκτικότητα και η πειθαρχία που είναι ικανοί να επιδείξουν οι πολίτες όταν αυτό απαιτείται. Βέβαια, στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτό που διακυβευόταν ήταν η υγεία, απέναντι σε έναν εν πολλοίς άγνωστο ιό, χωρίς διαθέσιμο φάρμακο.

Αν μπορούσα να εκφράσω μια ευχή, θα ήταν: όπως ακούσαμε τους ειδικούς για τη διαχείριση αυτής της υγειονομικής κρίσης, έτσι να ακολουθήσουμε και τη γνώμη των κλιματολόγων και άλλων ειδικών για τη διαχείριση της κλιματικής μετάβασης σε σύνδεση με την ανάκαμψη. 

Στον τομέα της γεωργίας, οι μεν ανοιξιάτικες εργασίες μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν υπό καλές συνθήκες, αλλά οι περιορισμοί της κυκλοφορίας και το κλείσιμο των επιχειρήσεων του κλάδου των ξενοδοχείων, εστιατορίων και καφενείων οδήγησαν σε πτώση της ζήτησης, η οποία προκάλεσε πιέσεις στις τιμές ορισμένων προϊόντων όπως το γάλα, το χοίρειο κρέας, ορισμένες κατηγορίες ζώων ή ακόμη, ειδικά για το Βέλγιο, οι πατάτες, λόγω του κλεισίματος των εργοστασίων μεταποίησης, που υπό κανονικές συνθήκες αναπτύσσουν σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα.

Ο κλάδος των κηπευτικών υπέστη επίσης μεγάλο πλήγμα από τον περιορισμό της κυκλοφορίας, καθώς και από την έλλειψη του εποχικού εργατικού δυναμικού για τη συγκομιδή των μικρών φρούτων. Ας σημειωθεί ωστόσο ένα θετικό στοιχείο για τους αγρότες που επέλεξαν την άμεση πώληση στο αγρόκτημα.

Οι καταναλωτές έδειξαν πραγματική προτίμηση για την τοπική παραγωγή, τόσο στους κλάδους του κρέατος και των γαλακτοκομικών, όσο και των οπωροκηπευτικών. Ας ευχηθούμε να διατηρηθεί και στο μέλλον αυτή η τάση!

Δεν δυσκολεύτηκα ιδιαίτερα να μείνω στο σπίτι κλεισμένη. Υπήρχαν πολλά πράγματα που
είχα αφήσει σε εκκρεμότητα για χρόνια. Βρήκα την ευκαιρία να ασχοληθώ μ’ αυτά και το
χάρηκα γιατί τα τακτοποίησα. Οι ανακατεμένες οικογενειακές φωτογραφίες-κειμήλια που είχα μαζέψει από τα σπίτια των γονιών μας, που έχουν αναπαυτεί, τακτοποιήθηκαν. Η τακτοποίηση αυτή γέννησε συναισθήματα έντονα. Ασχολήθηκα και με πράγματα που μου λείπουν όπως οι χειροτεχνίες, η ζαχαροπλαστική, η μαγειρική, έφτιαξα ελληνικά παραδοσιακά λικέρ, μαρμελάδες και γλυκά κουταλιού, πράγματα δηλαδή που δεν προλαβαίνω να κάνω όταν ακολουθώ τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, ήταν πολύ έντονη η έλλειψη των παιδιών‧ επειδή δεν μένουν μαζί μας. Ο μικρός γιος μας περνούσαν κάτω από το μπαλκόνι και βλεπόμασταν εξ αποστάσεως και αυτό ήταν μια μεγάλη έλλειψη και δυσκολία. Με το γιο μου που είναι στην Αγγλία επικοινωνούσαμε ηλεκτρονικά. Αλλά υπήρξε η ανάγκη έστω και ηλεκτρονικά να επικοινωνούμε πιο συχνά από πριν.

Έχω την αίσθηση ότι ξαναθυμηθήκαμε κάποιες αξίες που τις είχαμε ξεχάσει όπως το να
είμαστε αλληλέγγυοι, να λέμε καλημέρα με ανθρώπους με τους οποίους μένουμε δίπλα και
με τους οποίους ξεχάσαμε να λέμε καλημέρα, να χαμογελάμε από το μπαλκόνι σε κάποιον
που περνάει κάτω από το δρόμο. Με την πανδημία αναδύθηκαν συναισθήματα που
πραγματικά τα είχαμε ξεχάσει. Είχαμε ξεχάσει την ευγνωμοσύνη. Θεωρούσαμε την υγεία
δεδομένη. Το 2020 δεν μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε ότι ένας ιός θα έκανε τόσο μεγάλη ζημιά, ότι θα μας στερούσε τους ανθρώπους που αγαπάμε, ότι σε διπλανή χώρα θα υπήρχε τόσο μεγάλη θνησιμότητα και απώλεια ανθρώπινων ζωών. Όλο αυτό σε βάζει να σκεφτείς κάπως διαφορετικά, να επανεξετάσεις τις αξίες με βάση τις οποίες ζεις.

Χάρη στην πανδημία συνειδητοποιήσαμε επίσης πόσο κυρίαρχο λόγο πρέπει να έχει η επιστήμη στη ζωή μας. Θα πρέπει να ανοίξει μια συζήτηση για να δούμε ποιες χώρες
 χτυπήθηκαν περισσότερο και γιατί, και να εξετάσουμε το ρόλο που παίζει ο λαϊκισμός και οι θεωρίες συνωμοσίας ακόμα και το αντί-εμβολιαστικό κίνημα σʼ αυτές τις χώρες. Η αποδοχή και η εμπιστοσύνη των πολιτικών και των πολιτών στην επιστήμη προστάτευσε κάποιες χώρες όπως η Ελλάδα. Συζήτηση θεωρώ ότι πρέπει επίσης να ανοίξει για τον ρόλο της εκκλησίας, το ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης και το ρόλο των επωνύμων προσώπων  κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Είναι πολύ σημαντικό ότι σ' όλα τα κράτη αναδείχθηκε η αξία των εθνικών συστημάτων
 υγείας διότι τον τελευταίο καιρό με την παγκοσμιοποίηση και τη στροφή των κοινωνιών
 προς μεθόδους πλουτισμού συνειδητοποιούμε ότι κάποιες υπηρεσίες δεν σηκώνει να μπουν στη λογική του κέρδους. Είχαμε παραμελήσει τα εθνικά συστήματα υγείας και καταλάβαμε πώς πρέπει να λειτουργούν, όχι μόνο σε περίπτωση πανδημίας, αλλά πάντοτε.
Οφείλουμε ένα πολύ μεγάλο «ευχαριστώ» σε όσους βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή παρʼ όλες τις δυσκολίες των εθνικών συστημάτων υγείας,

Θα ήθελα να προσθέσω μία παράγραφο για τους καταναλωτές. Δυστυχώς, λόγω της πανδημίας σε πολλά κράτη μέλη υποβαθμίστηκε η προστασία των καταναλωτών και κυρίως των επιβατών / ταξιδιωτών. Ενώ ο αρμόδιος Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκανε σύσταση στα κράτη μέλη να μην προχωρήσουν σε αναστολή νομοθεσίας που προστατεύει τους καταναλωτές για τις αεροπορικές πτήσεις και για τα οργανωμένα ταξίδια και για τις
 μεταφορές, δυστυχώς πολλά κράτη μέλη προέβησαν σʼ αυτή την αναστολή. Έτσι, αντί να
 μπορούμε να πάρουμε πίσω τα χρήματά μας όταν ακυρώνουμε κάποιο εισιτήριο, μας
 δίνουν ένα κουπόνι, που δεν είναι καν εγγυημένο σε περίπτωση που πτωχεύσει η εταιρία
 με την οποία θα ταξιδεύαμε, και το οποίο έχει ισχύ 12 έως 18 μηνών. Εάν δεν το
 χρησιμοποιήσουμε μέσα σʼ αυτό το χρονικό διάστημα, τότε θα μπορέσουμε να πάρουμε τα χρήματά μας πίσω. Αυτό είναι άτοκος δανεισμός των ταξιδιωτικών εταιρειών από την
 τσέπη των καταναλωτών, οι οποίοι επίσης έχουν πληγεί από αυτήν την πανδημία. Ξέρω
 περιπτώσεις ανθρώπων που δε χρειάζονται το κουπόνι καθότι είναι σίγουρο ότι δεν θα το
 χρησιμοποιήσουν τους επομένους 12 ή 18 μήνες (π.χ. η σχολική εκδρομή ενός παιδιού
 που τελειώνει εφέτος το Λύκειο). Άρα για 12 ή 18 μήνες, ο γονιός αυτού του παιδιού θα έχει δώσει ένα άτοκο δάνειο σε οποιονδήποτε ανέλαβε την οργάνωση αυτής της εκδρομής. Είναι απαράδεκτο να περιορίζονται τα δικαιώματα των καταναλωτών.

Επίσης, καθότι ζούμε με μια ψηφιακή εποχή και επειδή όλοι δουλέψαμε από το σπίτι και
 χρησιμοποιήσαμε πολύ περισσότερο το διαδίκτυο, υπήρξαν πολύ περισσότερες απάτες
 μέσω διαδικτύου, καθώς και πολύ μεγαλύτερη διασπορά ψευδών ειδήσεων, μεταξύ άλλων, περί συνωμοσιών.

Από την άλλη πλευρά πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι διατηρούνται τα κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων όταν αυτοί τηλε-εργάζονται, Ένα θέμα προς διερεύνηση είναι το πώς υπολογίζεται η απόδοση ενός τηλε-εργαζομένου, πώς μπορεί να γίνει η αξιολόγησή του και, πάντως, θα πρέπει να επανεξεταστούν οι εργασιακές σχέσεις στην τηλεργασία.

Μία άλλη πολύ σημαντική παράμετρος που η ΕΟΚΕ έχει ξεκινήσει να προσεγγίζει —και στην οποία ο πρόεδρός της κ. Luca Jahier έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του και μέσω του Twitter— είναι η πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού για κοινή προμήθεια των κρατών μελών σε εμβόλια, θεραπευτικά μέσα, φάρμακα και διαγνωστικά τεστ για τον κορωνοϊό, έτσι ώστε να μην μείνει κανένα κράτος μέλος χωρίς αυτά τα σημαντικότατα για την ανθρώπινη ζωή εφόδια.

Είναι μια πρωτοβουλία που θα πρέπει να αναλάβουμε συνολικά ως ΕΟΚΕ μέσω γνωμοδότησης πρωτοβουλίας, έτσι ώστε να πιέσουμε να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη θα έχουν ίση πρόσβαση σε εμβόλια θεραπευτικά μέσα και διαγνωστικά τεστ. Πρέπει να δηλώσω ότι ήταν ιδιαίτερη χαρά για μένα όταν παρουσίασα αυτήν την πρόταση τόσο στον πρόεδρό μας κ. Luca Jahier, όσο και στη BEUC- Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών και αποδέχτηκαν να τη στηρίξουν.

Πρόσφατη έκδοση της ΕΟΚΕ συγκεντρώνει όλες τις γνωμοδοτήσεις και τις εκθέσεις που, τα τελευταία τριάντα χρόνια, έδωσαν στην ΕΟΚΕ και στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών τη δυνατότητα να ενισχύσουν τη συμμετοχή δημοκρατία και να καταστούν βασικός παράγοντας της ευρωπαϊκής διαδικασίας λήψης αποφάσεων.

Η συλλογή αυτή αποτελεί ανασκόπηση του ρόλου της ΕΟΚΕ στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δημόσιου βήματος και στην ανάπτυξη του διαλόγου με τους πολίτες εντός της ΕΕ, ως βασικό στάδιο προς την ανάδυση ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας και, εν τέλει, ευρωπαϊκής ταυτότητας.

«Ως μείζων παράγοντας και δημιουργική δύναμη, η ΕΟΚΕ άλλαξε σε βάθος τις ρυθμίσεις σχετικά με την άσκηση και τη διαμόρφωση του διαλόγου με τους πολίτες», γράφει στον πρόλογό του ο Πρόεδρος της ΕΟΚΕ κ. Luca Jahier.

Η συλλογή αναδεικνύει τη συμβολή της ΕΟΚΕ στη σύνταξη του Άρθρου 11 της Συνθήκης της Λισαβόνας, που παρείχε τη νομική βάση για την ενίσχυση της συμμετοχικής δημοκρατίας, και τη συνεχή προσήλωση της ΕΟΚΕ στην εξασφάλιση της επιτυχίας μίας εκ των πιο πολλά υποσχόμενων καινοτομιών της Συνθήκης, της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών.

Προχωρώντας από την προγενέστερη πορεία της στις μελλοντικές της προοπτικές σε μια συγκυρία ριζικών αλλαγών που συντελούνται στην κοινωνία μας και προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ΕΕ, η ΕΟΚΕ διαβλέπει έναν καθοριστικό ρόλο για την ίδια όσον αφορά την πρόβλεψη της αλλαγής και τη συνδρομή της στην αντιμετώπιση της έλλειψης εμπιστοσύνης του κοινού στην ΕΕ. Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα αποτελέσει ευκαιρία για την ΕΟΚΕ προκειμένου να επιβεβαιώσει τον ρόλο της ως ακρογωνιαίος λίθος του διαλόγου με τους πολίτες και να εδραιώσει τη θέση της σε σχέση με τα άλλα θεσμικά όργανα.

Το έγγραφο Συμμετοχική δημοκρατία - Μια ιστορία επιτυχίας που γράφτηκε από την ΕΟΚΕ είναι διαθέσιμο διαδικτυακά στη διεύθυνση: https://bit.ly/2UdMA6n.